تورول

تورول
	یکی از دو دیسک نقره‌ای با نقش تورول که در راکاماز از یک گورستان قرن دهمی پیدا شده است. این دو دیسک به عنوان زیور زنی اشرافی از انتهای مو آویزان می‌شده است.
گروه	موجودی اسطوره‌ای
فولکلور	اسطوره‌شناسی
کشور	مجارستان

تورول (مجاری: Turul و ترکی استانبولی: تُغرُل‎) پرندهٔ اسطوره‌ای-افسانه‌ای و نماد ملی مجارستان است. رویدادنگاری به نام شیمون در قرن سیزدهم، تورول تاج‎دار از آتیلا تا گِزا را، نشان نظامی مجارستان معرفی کرده است.

خاستگاه[ویرایش]

تورول ریشه ترکی دارد؛ در زبان جغتایی، تُغرول یا تورغول همان پرنده شکاری به نام شنقار است و تاراغای نیز گفته می‌شود.^[۱] در بیشتر زبان‌های ترکی تورغای یعنی پرندهٔ کوچک. همچنین در ترکی فرم توغرول را داشته که هم در نام شخص بروز یافته مثل ارطغرل و هم در چوواشی تورول کاجاک همان پرندهٔ تورول است.^[۲]

زبان مجاری باستان سه کلمه برای انواع مختلف شاهین دارد: کِرِچِن که همان پرندهٔ بالابان است، زُنگُر که نام کوچکِ چُنگُر^[الف] از آن برگرفته شده و تورول که واژه‌ای باستانی و غیر کاربردی بود و در اوایل قرن نوزدهم در ادبیات جانی دوباره گرفت.^[۳]

افسانه[ویرایش]

بر اساس افسانه، تورول پرنده اصلی مجارها است که از دشت‌های آسیای مرکزی کوچ کردند؛ در ۸۹۶ پس از میلاد، تورول شمشیر خود را در بوداپست کنونی انداخت و به مجارها نشان داد که این منطقه باید وطن آنها باشد.^[۴]