ترکان (مروست)
| اطلاعات کلی | |
|---|---|
| کشور |  ایران |
| استان | یزد |
| شهرستان | مروست |
| بخش | بخش مرکزی شهرستان مروست |
| دهستان | هرابرجان |
| نام‌های قدیمی | ندارد |
| سال بنیاد | ۵۰۰۰ ساله((: |
  تُرکان(از توابع دهستان هرابرجان) | |
| مردم | |
| جمعیت | ۲۰۰۰ نفر(۱۴۰۰) |
| اطلاعات روستایی | |
| پیش‌شمارهٔ تلفن | ۰۳۵ |
| وبگاه رسمی | http://torkann.ir |
تُرکان به انگلیسی Turkan روستایی از توابع دهستان هرابرجان ، شهرستان مروست در استان یزد ایران است.روستاي تركان با داشتن آثار تاريخي و طبيعي ارزشمند از روزگاران گذشته همواره در كانون توجه گردشگران و دوستداران آثار تاريخي بوده است .
جمعیت[ویرایش]
این روستا براساس سرشماری مرکز آمار ایران در سال ۱۳۸۵، جمعیت آن ۹۶۹ نفر (۲۷۴خانوار) بوده‌است.
توضیح مختصر جغرافیایی[ویرایش]
روستای ترکان یا با مختصات جغرافیائی ۵۴ درجه و ۱۱ دقیقه طول جغرافیائی و ۳۰ درجه و ۱۹ دقیقه عرض جغرافیایی براساس آخرین تقسیمات سیاسی اداری کشور ، در دهستان هرابرجان از بخش مرکزی شهرستان مروست استان یزد واقع شده است.
فواصل تا نزدیکترین شهر ها
فاصله روستا تا مروست ، مرکز بخش ، ۱۷ کیلومتر و تا مرکز شهرستان ، شهر هرات ، ۳۷ کیلومتر است .
این روستا با ارتفاع ۱۴۲۵ متر از سطح دریا در فاصله ۲۰۰ کیلومتری مرکز استان یزد واقع و از شمال به شهر مروست ، از شمال غرب به شهرستان ابرقوه ، از شرق به شهرستان شهربابک ، از غرب به شهرستان بوانات و دهستان ایثار و از جنوب به هرات، حسین آباد ، رحمت آباد و شهر هرات هم مرز است .حدود و ثغور روستا بر اساس محدوده ثبتی و عرفی ، بر اساس نقشه طرح هادی روستا به این صورت می باشد :
« از شمال به یزد غرب به فارس و شرق به کرمان و جنوب به هرمزگان
قدمت تاریخی و گردشگری[ویرایش]
قدمت روستای ترکان ( ورکانه قدیم) دقیقا به هفت هزار سال پیش برمیگردد. دین اصلی مردم نیز مهر پرستی بوده که پاکنه ( محل غسل )( یک لغت اوستایی ) و چهارده معصوم ( چشمه مقدس) در ان زمان به عنوان بزرگترین معبدهای دینی به شمار میرفتند و در زمان زردشت نیز( 3780 سال پیش ) چارتاقی ( شریف السادات ) نیز یکی از اتشکده های بزرگ منطقه بوده است که از تمامی نواحی نزدیک برای زیارت و عبادت به این چارتاقی می امده اند. لهجه ترکانی یکی از نزدیک ترین لهجه های اوستایی است.
آثار تاریخی و گردشگری[ویرایش]
۱.برج دوره افشاریه:
برج افشاریه یا میان ده روستای زیبا و تاریخی ترکان یکی از جاذبه‌های بی‌نظیر گردشگری در استان یزد است و مهم ترین برج تركان میباشد كه هم اكنون بعلت ساخت و ساز اهالی در بالای روستا به پائین ترین محل روستا نمایان است.
۲.شریف السادات:
یكی دیگر از آثار باستانی روستا 'امامزاده شریف السادات' معروف به ' چهار طاقی ' میباشد كه در منطقه جنوب شرقی روستا قرار گرفته و تمامی افرادی كه قبلا فوت نموده اند از جمله شیخ فاضل، روحانی معروف روستا در این امامزاده و یا اطراف آن به خاك سپرده شده اند.در قدیم هر پنج شنبه عصر روحانی محل در این امامزاده روضه می خواند و نوازنده نقاره محل نیز دور گنبد امامزاده ساز و نقاره مخصوص می نواخت (معروف به بحر چهارطاقی ) و هر پنج شنبه محل راز و نیاز اهالی بود، هم اکنون با همت مردم پر تلاش این روستا این آداب ، رسم و رسومات در حال احیا هستند.
۳.گنبد چهارده معصوم:
در شمال روستای ترکان اتاقکی گنبدی شکل وجود داشت که هم اکنون به علت تخریب آن تنها یک اتاق از آن به جا مانده . در روایت است که فردی از عوامیها به خواب میبیند که این محل ،محل وجود و رفت و آمد چهارده معصوم بوده و از سالهای دور در این محل مردم به راز و نیاز و روضه خوانی می پرداختند. صبح روز عاشورا تمامی اهالی با دسته های سینه زنی و زنجیر زنی به همراه نخل روستا(مافه) به این محل آمده و مشغول عزاداری می شوند. همچنین در روز چهاردهم فروردین(که چند سالی است شده 12 فروردین) نیز اهالی از صبح زود به این محل آمده و مشغول پختن آش نذری (آش گندم ) می شوند و تا ظهر در آن جا میمانند و با خانواده خود و دیگر اهالی مشغول تفریح و بحث و گفتگو میشوند. در این روز تمام اهالی از صبح زود قبل از طلوع آفتاب به اطراف گنبد چهارده معصوم آمده و با گذاشتن چند گلوخ و آجر اجاقی درست میکنند و با جمع آوری مقداری هیزم آتش درست میکنند تا اینکه در ساعت 9 صبح تمام اهالی آش خود را پخته و آماده میکنند. بسیاری از اهالی هرات و مروست و هرابرجان جهت بازدید از مراسم و آش خوردن توسط اهالی و اقوام دعوت میشوند و در پایان با اتمام روضه خوانی مراسم نیز به پایان میرسد. در قدیم رسم بود که تمام افراد روستا در این روز می بایست به گنبد چهارده معصوم رفته و بوسیله دودهای اجاق آتش نوک دماغ خود را سیاه میکردند و از این طریق به اهالی می رساندند که ما در مراسم چهارده معصوم شرکت کرده ایم.
این مکان در سالهای اخیر با تلاش و اراده‌ی قوی اهالی روستای ترکان تغییرات زیادی پیدا کرده است . به گونه‌ای که در سالهای ۱۴۰۱و ۱۴۰۲ میزبان نخستین و دومین جشنواره توت ترکان شد و این جشنواره در استان ، کشور و حتی جهانی شاهد درخشش خاصی بود.
جستارهای وابسته[ویرایش]
منابع[ویرایش]
- «نتایج سرشماری عمومی نفوس و مسکن ۱۳۸۵». درگاه ملی آمار ایران. بایگانی‌شده از اصلی در ۱ ژانویه ۲۰۱۳. دریافت‌شده در ۱ ژانویه ۲۰۱۳.
| مرکز شهرستان | |||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| بخش |
| ||||||||||||||||||||
 | این یک مقالهٔ خرد یک روستا است. می‌توانید با گسترش آن به ویکی‌پدیا کمک کنید. |