ایرن ژولیو-کوری
| ایرن ژولیو-کوری Irène Joliot-Curie | |
|---|---|
 | |
| زادهٔ | ۱۲ سپتامبر ۱۸۹۷ پاریس |
| درگذشت | ۱۷ مارس ۱۹۵۶ (۵۸ سال) پاریس |
| ملیت | فرانسوی |
| محل تحصیل | دانشگاه پاریس |
| شناخته‌شده برای | کشف رادیواکتیویتهٔ مصنوعی |
| جایزه(ها) |  جایزه نوبل شیمی (۱۹۳۵) |
| پیشینه علمی | |
| شاخه(ها) | فیزیک، شیمی |
| محل کار | دانشگاه سوربون |
| استاد راهنما | پل لانژون |
| دانشجویان دکتری | هلن لانژون-ژلیو |
ایرن ژولیو-کوری (به فرانسوی: Irène Joliot-Curie) (زاده ۱۲ سپتامبر ۱۸۹۷ – درگذشته ۱۷ مارس ۱۹۵۶ میلادی) فیزیک‌دان و شیمی‌دان فرانسوی که به خاطر کشف رادیواکتیویتهٔ مصنوعی در سال ۱۹۳۵ جایزه نوبل شیمی را دریافت کرد.
زندگی[ویرایش]
ایرن کوری در پاریس به دنیا آمد و در همان شهر هم دیده از جهان فروبست. مادرش ماری کوری و پدرش پیر کوری هر دو فیزیک‌دان برجسته‌ای بودند. در ۴ اکتبر ۱۹۲۶ با فردریک ژولیو که در انستیتو رادیوم زیر نظر ماری کوری کار می‌کرد ازدواج کرد. فردریک پسر هانری ژولیو از انقلابیون کمون پاریس بود.
فعالیت علمی[ویرایش]
در سال ۱۹۳۴ ایرن و فردریک توسط پرتو آلفا، آلومینیوم را بمباران کردند و نشان دادند با این عمل هستهٔ آلومینیوم با انتشار یک نوترون به هستهٔ فسفر تبدیل می‌شود، ولی فسفر به دست آمده رادیواکتیو بود و به انتشار پوزیترون ادامه می‌داد. آن‌ها در واقع رادیواکتیویته مصنوعی را کشف کرده بودند.
در سال ۱۹۳۵ زوج ژولیو-کوری به خاطر کشف رادیواکتیویتهٔ مصنوعی جایزه نوبل شیمی را دریافت کردند.
با قدرت گرفتن هیتلر در آلمان و فاشیستها در ایتالیا جناح چپ در فرانسه قوی‌تر شد و در انتخابات ۱۹۳۶ با پیروزی جبههٔ خلق لئون بلوم رئیس‌جمهور شد و او از ایرن ژولیو کوری دعوت کرد پست وزارت آموزش و پرورش را بپذیرد و این نخستین باری بود که زنی به کابینهٔ فرانسه راه پیدا می‌کرد.
در سال ۱۹۴۶ زوج ژولیو-کوری برنامهٔ تشکیل مرکز انرژی اتمی را ارئه نمودند و دو سال بعد نخستین پیل اتمی فرانسه را به راه انداختند. اما در سال ۱۹۵۰ به دلیل آنچه تمایلات کمونیستی قلمداد شد، از این مرکز اخراج شدند و در ۱۹۵۴ که عضویت ایرن در انجمن شیمی‌دانان آمریکا پیشنهاد شد به دلیل همین تمایلات با آن مخالفت شد.
درگذشت[ویرایش]
ایرن ژولیو کوری در ۱۷ مارس ۱۹۵۶ بر اثر سرطان خون که به دلیل مجاورت با پرتوهای رادیواکتیو به آن مبتلا شده بود درگذشت.
سال‌شمار[ویرایش]
- ۱۲ سپتامبر ۱۸۹۷ تولد در پاریس
- ۱۹۰۶ درگذشت پدر (پیر کوری)
- ۱۹۱۴ تا ۱۹۱۸ تکنسین رادیولوژی
- ۴ اکتبر ۱۹۲۶ ازدواج با فردریک ژولیو کوری
- ۱۹۲۷ تولد دخترشان هلن
- ۱۹۳۱ کار روی تشعشع بریلیوم
- ۱۹۳۲ تولد پسرشان پیر
- ۴ ژوئیه ۱۹۳۴ درگذشت مادر ماری کوری بر اثر ابتلا به سرطان خون
- ۱۹۳۴ کشف رادیواکتیویته مصنوعی
- ۱۹۳۵ دریافت جایزهٔ نوبل شیمی به همراه همسرش
- ۱۹۳۶ وزیر آموزش و پرورش
- ۱۹۴۶ ارائه برنامهٔ تشکیل مرکز انرژی اتمی
- ۱۹۵۰ برکناری از مرکز انرژی اتمی به دلیل تمایلات کمونیستی
- ۱۷ مارس ۱۹۵۶ مرگ در پاریس
جستارهای وابسته[ویرایش]
منابع[ویرایش]
- ↑ "It was to her grandfather, a convinced freethinker, that Irène owed her atheism, later politically expressed as anticlericalism." Joliot-Curie, Irène. Complete Dictionary of Scientific Biography. 2008. Encyclopedia.com. 17 Mar. 2012.
- ↑ Denis Brian (2005). The Curies: A Biography of the Most Controversial Family in Science. Wiley. p. 389. ISBN 978-0-471-27391-2.
There were no prayers: Irene was deeply atheist.
پیوند به بیرون[ویرایش]
 | در ویکی‌انبار پرونده‌هایی دربارهٔ ایرن ژولیو-کوری موجود است. |
- خلاصهٔ زندگی‌نامه علمی دانشمندان، ترجمهٔ بیرشک، بهروز و دیگران، به کوشش زیر نظر احمد بیرشک.، تهران: شرکت انتشارات علمی و فرهنگی، بنیاد دانشنامه بزرگ فارسی، ۱۳۷۴، ص. ۴۶۳، شابک ۹۶۴-۵۵۱۵-۰۱-۷
- زنان برندهٔ جایزهٔ نوبل، تألیف: منوچهر مدنی گیوی
| عمومی | |
|---|---|
| کتابخانه‌های ملی | |
| واژه‌نامه‌های زندگی‌نامه‌ای | |
| پایگاه‌های دادهٔ علمی | |
| سایر | |
