انتخابات مجلس شورای ملی (۱۲۸۸)

انتخابات دومین دورهٔ مجلس شورای ملی

→ ۱۲۸۵ ۱۲۸۸ ۱۲۹۳ ←

۱۱۵ کرسی مجلس شورای ملی   حزب نخست حزب دوم حزب سوم   رهبر سید محمدصادق طباطبایی سید حسن تقی‌زاده حزب اعتدالیون حزب دموکرات عامیون حزب اتفاق و ترقی کرسی‌های به‌دست‌آمده ۳۶[۱] ۲۸[۱] ۴[۱] درصد کرسی   حزب چهارم   حزب جمعیت ترقی‌خواهان ایران کرسی‌های به‌دست‌آمده ۲ یا ۴ کرسی[۲] درصد کرسی

نخست‌وزیر برگزیده محمدولی تنکابنی اعتدالیون

انتخابات مجلس دوم ایران در سال ۱۲۸۸ پس از دوران استبداد صغیر برگزار شد. این مجلس در ۲۴ آبان ماه گشوده شد.^[۳]

انتخابات[ویرایش]

دومین نظامنامه انتخابات برای مجلس با انتخابات اولین دوره مجلس تفاوت اساسی داشت در این نظامنامه نمایندگان صنفی نبوده و به روش غیر مستقیم و دو مرحله‌ای انتخاب می‌شدند. طبق قانون شمار نمایندگان از ۱۶۰ تن به ۱۲۰ تن کاهش یافت؛ اقلیت‌های مذهبی، مسیحی، یهودی و زرتشتی دارای نمایندگان بیشتر و ایل‌های بختیاری، قشقایی و ترکمن دارای نماینده شدند. در باب محرومیت از حق رای دادن، معروفیت به فساد عقیده، به شرط خروج از دین اسلام و اثبات آن نزد حاکم شرع، تغییر کرد.^[۴]

پس از عزل محمد علی شاه از سلطنت، عضدالملک نایب السلطنه فرمان برگزاری انتخابات را صادر کرد؛ او به دولت آزادی در انتخابات را توصیه کرد و بقای مشروطه را در حق انتخاب نماینده توسط مردم دانست. در این انتخابات مشکلات زیادی از قبیل عدم توان اجرا در پهنه گسترده ایران، عدم تجربه و تمرکز و تسلط برگزار کنندگان انتخابات و مجلس و دولت و سایر عوامل مانند قحطی، ناامنی، فقر و بی سوادی عمومی عواملی بودند که مانع برگزاری انتخابات واقعی می‌شدند.^[۵]

طبق قانون جدید انتخابات، دوره دوم مجلس با حضور نیمی از تعداد نمایندگان به علاوه یک تن افتتاح شد و نمایندگان مردم از بخش‌های دیگر کشور به آهسنگی وارد مجلس می‌شدند. مجلس دوم با ۶۱ تن از نمایندگان در ۲۴ آبان ماه گشایش یافت.^[۶] اکثریت این مجلس که شامل از ۵۳کرسی می‌شد به دست ائتلاف پیشگام توسط اعتدالیون افتاد.^[۷]

منابع[ویرایش]

• آشنایی با تاریخ مجالس قانونگذاری در ایران: دوره اول تا دوره شانزدهم (۱۳۲۸–۱۲۸۵). تهران: مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی. ۱۳۸۴.