ابن کمونه
سعد بن منصور معروف به ابن کمونه (۱۲۱۵-۱۲۸۴ میلادی) فیلسوف و منطق دان بغدادی و از اعضای دارالحکمه بود.
به قولی، او یهودی بوده و به اسلام گرویده‌است،[۱] یا به اعتبار اینکه جدش یهودی بوده‌است او را یهودی خوانده‌اند. مضمون ابتدا و انتهای چند کتاب مختلف او نشان می‌دهد که وی مسلمان و بلکه شیعه بوده‌است.[۲]
آثار[ویرایش]
ابن کمونه چند اثر در منطق دارد:
- بخش منطق کتاب الکاشف فی الحکمه الجدیده: وی در این کتاب مختصری از علم منطق را آورده و در پایان می‌گوید مباحث منطقی بسیار فروان است و بیش از آنچه را در کتابش آورده سودمند نمی‌داند. بلکه بسیاری از مباحث منطقی مطرح شده تنها برای تمرین ذهن است نه نیاز در بخش طبیعیات و الهیات.
- بخش منطق شرح التلویحات سهروردی.
- بخش منطق المطالب المهمه فی علم الحکمه.
- بخش منطق الملتقط من کتاب زبده النقض و لباب الکشف (البته این کتاب تألیف نخجوانی است و ابن کمونه آن را خلاصه کرده‌است).
آراء در منطق[ویرایش]
۱- از نظر ابن کمونه، مانند دیگر منطق‌دانان پس از شیخ اشراق، مفهومی آسان و حد حقیقی دشوار است.[۳][۴]
۲- او در تعریف، تساوی مصداقی بین معرِّف و معرَّف را شرط نمی ذاند؛ زیرا از نظر او رسم ناقص معرَّف را از بعض ماعدایش ممتاز می‌کند.[۱]
۳- شرط انتاج شکل اول و سوم فعلیت صغری نیست؛ زیرا با صغرای ممکنه نیز قیاس منتج است.[۱][۲]
۴- از نظر ابن کمونه، استقراء نوعی قیاس است. اگر استقراء ناقص باشد، ممکن است یکی از مقدماتش صادق نباشد. از این روی، این استقراء - بر خلاف استقرای تام - معتبر نیست.[۲]
پانویس[ویرایش]
- ↑ ۱٫۰ ۱٫۱ ۱٫۲ ابن کمونه، سعد بن منصور (۱۴۰۲). الجدید فی الحکمه. بغداد- عراق: الجمهوریة العراقیة؛ وزارة التعلیم العالی و المبحث العلمی؛ جامعة بغداد. صص. ۱۷۹.
- ↑ ۲٫۰ ۲٫۱ ۲٫۲ سهروری، شهاب الدین. التنقیحات فی شرح التلویحات. صص. ۲۳۰.
- ↑ سهروردی، شهاب الدین. التنقیحات فی شرح التلویحات. صص. ۵۴.
- ↑ ابن کمونه، سعد ابن منصور (۱۴۰۲). الجدید فی الحکمه. بغداد، عراق: الجمهوریة العراقیة، وزارة التعلیم العالی و المحث العلمی، جامعة بغداد. صص. ۱۵۸.
منابع[ویرایش]
- الجدید فی الحکمة، ابن کمونه.
- التنقیحات فی شرح التلویحات، سهروردی.