آندور لیلینتال
| آندور لیلینتال | |
|---|---|
 لیلینتال در المپیاد شطرنج تورین، ۲۰۰۶ | |
| نام کامل | Andor Arnoldovich Lilienthal |
| کشور |  مجارستان |
| زاده | ۵ مهٔ ۱۹۱۱ مسکو، روسیه |
| درگذشته | ۸ مهٔ ۲۰۱۰ (۹۹ سال)[۱] بوداپست، مجارستان |
| عنوان | استادبزرگ (۱۹۵۰) |
| رده‌بندی فیده | ۲۳۸۵ |
| بهترین ریتینگ | ۲۴۵۰ (ژوئیه ۱۹۷۱) |
آندور آرنولدُویچ لیلینتال (مجاری: Lilienthal Andor، روسی: Андрэ Арнольдович Лилиенталь ؛۵ مه ۱۹۱۱ در مسکو – ۸ مه ۲۰۱۰ در بوداپست) استادبزرگ شطرنج یهودی‌تبار اهل شوروی و مجارستان بود. در دوران حرفه‌ای او در برابر ده تن از قهرمانان مرد و زن شطرنج جهان بازی کرد: امانوئل لاسکر، خوزه رائول کاپابلانکا، الکساندر آلخین، ماکس اویوه، میخائیل بتوینیک، الکساندر کنستانتینوپولسکی، واسیلی اسمیسلوف و ورا منچیک.[۲][۳]
لیلینتال در زمان مرگ خود پیرترین استادبزرگ شطرنج جهان و آخرین بازمانده از گروه اصلی استادبزرگان شطرنج بود که در سال ۱۹۵۰ برای اولین بار این درجه را از فیده دریافت کردند. او در طول زندگی خود با ۱۰ قهرمان شطرنج جهان مسابقه رسمی داده و از میان آنان سابقهٔ پیروزی بر کاپابلانکا، لاسکر، ماکس ایوه، آلخین، میخائیل بتوینیک و اسمیسلوف را داشت.
ابتدای زندگی[ویرایش]
لیلینتال از یهودیان مجارستانی بود که در مسکو به دنیا آمد اما در مجارستان بزرگ شد. او در ۱۶ سالگی شطرنج را یادگرفت و تا پیش از آن به گفته خودش حتی مهره‌های شطرنج را هم نمی‌شناخت.[۴]
دهه ۱۹۳۰[ویرایش]
لیلینتال ۳ بار در سال‌های ۱۹۳۳ فولکرستون (با ۷ برد ۶ مساوی ۰ باخت به عنوان بازیکن ذخیره مدال طلای فردی بازیکن ذخیره)، ۱۹۳۵ ورشو (با ۱۱ برد ۸ مساوی ۰ باخت بر روی میز دوم، مدال طلای فردی میز دوم) و ۱۹۳۷ استکهلم (با ۹ برد ۶ مساوی ۲ باخت بر روی میز اول، مدال نقره تیمی و نفر چهارم میز اول) برای تیم ملی شطرنج مجارستان در المپیاد شطرنج بازی کرد.
نخستین موفقیت بزرگ او در تورنمت شطرنج هاستینگز در ۱۹۳۵ به دست آمد. او در این مسابقات به‌طور مشترک با کاپابلانکا اول شد و توانست در ۲۶ حرکت و با یک قربانی وزیر کاپابلانکا را شکست دهد. موفقیتی که با پوشش گسترده‌ای در رسانه‌ها روبه‌رو و موجب شد تا او به تورنمنت بین‌المللی شطرنج مسکو دعوت شود، اما در این مسابقات نتیجه ضعیفی به دست آورد. او دلیل نتایج ضعیف خود در این مسابقات را که فلور، بتوینیک، لاسکر و کاپابلانکا در چهار جای اول قرار گرفتند، علاقه‌مندی به الگا آلکساندروا یکی از تماشاگران مسابقات و آشنایی با او می‌داند، زنی که از آن زمان تاکنون با او زندگی می‌کند.[۵]
لیلینتال پس از ازدواج با الگا در مسکو ماندگار شد و تابعیت شوروی را در ۱۹۳۹ به دست آورد، پس از آن ۸ بار به مرحله نهایی قهرمانی شطرنج شوروی راه یافت و بهترین نتیجه او در قهرمانی شطرنج شوروی ۱۹۴۰ به دست آمد که به‌طور مشترک با بوندارفسکی و بالاتر از کرس، میخائیل بتوینیک، اسمیسلوف و بولسلافسکی نفر اول مسابقات شد.
لیلینتال در دهه ۱۹۵۰ مربی تیگران پتروسیان قهرمان آینده جهان (۱۹۶۳ تا ۱۹۶۹) و از دوستان نزدیک واسیلی اسمیسلوف و مشاور او در مسابقات قهرمانی جهان اسمیسلوف - بتوینیک بود.
لیلینتال در ۱۹۶۵ از مسابقات رسمی کناره گرفت و در ۱۹۷۶ به مجارستان بازگشت. او از آن زمان تا پایان عمر در آپارتمانی در بوداپست زندگی می‌کرد و تابستان‌ها را هم در شبه جزیره کریمه می‌گذراند و در دهه نهم خود نیز به‌طور فعال در دنیای شطرنج فعالیت می‌کرد.
نمونه بازی[ویرایش]
لیلینتال - کاپابلانکا، ۱۹۳۵ هاستینگز که یکی از معروفترین مسابقات شطرنج است. (دفاع نیمزو هندی)
| a | b | c | d | e | f | g | h | ||
| 8 |             | 8 | |||||||
| 7 | 7 | ||||||||
| 6 | 6 | ||||||||
| 5 | 5 | ||||||||
| 4 | 4 | ||||||||
| 3 | 3 | ||||||||
| 2 | 2 | ||||||||
| 1 | 1 | ||||||||
| a | b | c | d | e | f | g | h | ||
1.d4 Nf6 2.c4 e6 3.Nc3 Bb4 4.a3 Bxc3+ 5.bxc3 b6 6.f3 d5 7.Bg5 h6 8.Bh4 Ba6 9.e4 Bxc4 10.Bxc4 dxc4 11.Qa4+ Qd7 12.Qxc4 Qc6 13.Qd3 Nbd7 14.Ne2 Rd8 15.O-O a5 16.Qc2 Qc4 17.f4 Rc8 18.f5 e5 19.dxe5 Qxe4 20.exf6 Qxc2 21.fxg7 Rg8 22.Nd4 Qe4 23.Rae1 Nc5 24.Rxe4+ Nxe4 25.Re1 Rxg7 26.Rxe4+ Kd7 1-0
پانویس[ویرایش]
- ↑ "Archived copy". Archived from the original on 2010-05-13. Retrieved 2010-06-07.
{{cite web}}: نگهداری یادکرد:عنوان آرشیو به جای عنوان (link) - ↑ Slobodan Adzic, He Has Beaten Lasker, Capablanca, Alekhine as well as Old Age!, ChessBase News, May 30, 2005.
- ↑ Lilienthal!. Chessgames.com. Retrieved on 2009-05-28.
- ↑ Valdimi Anzikeev (می ۲۰۰۶). «The Last of the Chess Mohicans». مجله ۶۴. ص. How I learnt to play chess. دریافت‌شده در ۲۸ نوامبر ۲۰۰۸.
- ↑ Valdimi Anzikeev (می ۲۰۰۶). «The Last of the Chess Mohicans». مجله ۶۴. ص. How I played with Botvinnik and Capablanca. دریافت‌شده در ۲۸ نوامبر ۲۰۰۸.
پیوند به بیرون[ویرایش]
- فیده ریتینگ کارت آندور لیلینتال
- بازی‌های لیلینتال در وبگاه بازی‌های شطرنج
- Gorodin, Dmitri (2002). Andor Lilienthal and His Contribution to the History of Modern Chess. Chesscafe.com.
| عمومی | |
|---|---|
| کتابخانه‌های ملی | |
| واژه‌نامه‌های زندگی‌نامه‌ای | |
| سایر | |
