Der Nationalratswahlkreis Neuenburg ist ein Wahlkreis bei Wahlen in den Schweizer Nationalrat . Er umfasst den gesamten Kanton Neuenburg und besteht seit 1848.
Bis 1917 wurde das Majorzwahlrecht angewendet. Im Sinne der romanischen Mehrheitswahl benötigte ein Kandidat die absolute Mehrheit der Stimmen, um gewählt zu werden. Zur Verteilung aller Sitze waren unter Umständen mehrere Wahlgänge notwendig; jeder Wähler hatte so viele Stimmen, wie Sitze zu vergeben waren. Seit 1919 wird das Proporzwahlrecht angewendet, bei der die Sitze im Verhältnis zu allen abgegebenen Stimmen auf die zur Auswahl stehenden Listen verteilt werden.
Während der Majorz-Ära war im amtlichen Gebrauch eine über die gesamte Schweiz angewendete fortlaufende Nummerierung üblich, geordnet nach der Reihenfolge der Kantone in der schweizerischen Bundesverfassung . Der Wahlkreis Neuenburg trug ab 1851 die Nummer 48, ab 1863 die Nummer 46, ab 1872 die Nummer 47, ab 1881 die Nummer 48, ab 1890 die Nummer 51 und ab 1902 die Nummer 48; 1919 entfiel die Nummerierung.
Aufgrund der Bevölkerungsentwicklung variierte die Anzahl der Sitze, die dem Wahlkreis Neuenburg zur Verfügung standen:
1848 bis 1851: 3 Sitze 1851 bis 1872: 4 Sitze 1872 bis 1902: 5 Sitze 1902 bis 1911: 6 Sitze 1911 bis 1931: 7 Sitze 1931 bis 1943: 6 Sitze 1943 bis 2015: 5 Sitze seit 2015: 4 Sitze G = Gesamterneuerungswahl E = Ersatzwahl bei Vakanzen (nur Majorz) K = Komplimentswahl eines amtierenden Bundesrates B = Ergänzungswahl für einen Bundesrat N = Nachrücker (nur Proporz) Freisinnige Linke (FL), Freisinnig-Demokratische Partei bzw. FDP.Die Liberalen (FDP) Grüne Schweiz (Grüne) Liberale Mitte (LM), Liberale Partei der Schweiz (LPS) Partei der Arbeit (PdA) Parti progressiste national (PPN) Sozialdemokratische Partei (SP) Schweizerische Volkspartei (SVP) Datum Wahl Gewählte Partei 15.10.1848 G Louis-Eugène Favre , Frédéric Lambelet , Jules Matthey FL 04.11.1849 E Amédor Humbert-Droz FL 26.10.1851 G Fritz Courvoisier , Frédéric Lambelet , Auguste Rougemont , Hugues Thomas FL 29.10.1854 G Fritz Courvoisier , Charles-Jules Matthey , Alexis-Marie Piaget , Frédéric Auguste Zuberbühler FL 04.11.1849 E Frédéric Lambelet FL 25.10.1857 G Louis Grandpierre , Gustave Irlet , Louis Constant Lambelet , Alexis-Marie Piaget FL 28.10.1860 G Ami Girard , Louis Grandpierre , Jules Philippin , Alexis-Marie Piaget FL 25.10.1863 G Ami Girard , Louis Grandpierre , Jules Philippin , Alexis-Marie Piaget FL 28.10.1866 G Ami Girard , Henri Grandjean , Jules Philippin , Alexis-Marie Piaget FL 31.10.1869 G Édouard Desor , Louis Constant Lambelet , Zélim Perret , Jules Philippin FL 27.10.1872 G Fritz Berthoud , Édouard Desor , Louis Constant Lambelet , Zélim Perret , Jules Philippin FL 31.10.1875 G Fritz Berthoud , Édouard Desor , Louis Constant Lambelet , Jules Philippin , Fritz Rüsser FL 27.10.1878 G Arnold Grosjean , Louis Constant Lambelet , Louis-Alexandre Martin , Charles-Alfred Petitpierre , Jules Philippin FL 31.10.1880 E Henri Morel FL 30.10.1881 G Numa Droz (K), Auguste Albert Leuba , Henri Morel , Jules Philippin , Charles-Émile Tissot FL 28.01.1882 B Arnold Grosjean FL 25.02.1883 E Robert Comtesse FL 11.05.1884 E Louis-Édouard Coulin FL 26.10.1884 G Robert Comtesse , Numa Droz (K), Arnold Grosjean , Henri Morel , Charles-Émile Tissot FL 25.01.1885 B Henri-Louis Henry FL 30.10.1887 G Robert Comtesse , Numa Droz (K), Arnold Grosjean , Henri Morel , Charles-Émile Tissot FL 16.02.1888 B Paul Ducommun FL 13.05.1888 E Alfred Jeanhenry FL 26.10.1890 G Robert Comtesse , Numa Droz (K), Arnold Grosjean , Alfred Jeanhenry , Charles-Émile Tissot FL 15.03.1891 B Louis-Alexandre Martin FL 29.10.1893 12.11.1893 14.01.1894 G Robert Comtesse , Donat Fer , Alfred Jeanhenry , Louis-Alexandre Martin , Charles-Émile Tissot FL 23.06.1895 E Jules Calame LM 25.10.1896 08.11.1896 G Robert Comtesse , Alfred Jeanhenry , Louis-Alexandre Martin , Charles-Émile Tissot FDP Jules Calame LM 29.10.1899 12.11.1899 G Robert Comtesse , Alfred Jeanhenry , Louis-Alexandre Martin , Jules-Albert Piguet FDP Jules Calame LM 11.02.1900 E Paul-Ernest Mosimann FDP 17.06.1902 E David Perret FDP 26.10.1902 02.11.1902 G Louis-Alexandre Martin , Paul-Ernest Mosimann , Louis Perrier , Jules-Albert Piguet , Frédéric Soguel FDP Jules Calame LM 24.01.1904 E Henri Calame FDP 29.10.1905 G Henri Calame , Louis-Alexandre Martin , Paul-Ernest Mosimann , Louis Perrier , Jules-Albert Piguet FDP Jules Calame LM 25.10.1908 G Henri Calame , Louis-Alexandre Martin , Paul-Ernest Mosimann , Louis Perrier , Jules-Albert Piguet FDP Jules Calame LM 29.10.1911 05.11.1911 G Henri Calame , Louis-Alexandre Martin , Paul-Ernest Mosimann , Louis Perrier , Jules-Albert Piguet FDP Jules Calame LM Charles Naine SP 13.04.1912 20.04.1912 E Ernest-Paul Graber SP 27.10.1912 E Eugène Bonhôte LM 16.11.1913 E Auguste Leuba FDP 25.10.1914 08.11.1914 G Henri Calame , Auguste Leuba , Paul-Ernest Mosimann , Jules-Albert Piguet FDP Eugène Bonhôte LPS Ernest-Paul Graber , Charles Naine SP 28.10.1917 08.11.1917 G Henri Calame , Auguste Leuba , Paul-Ernest Mosimann FDP Eugène Bonhôte , Otto de Dardel LPS Ernest-Paul Graber , Charles Naine SP
Datum Wahl Gewählte Partei 26.10.1919 G Henri Calame , Paul-Ernest Mosimann FDP Eugène Bonhôte , Otto de Dardel LPS Philippe-Henri Berger , Fritz-Henry Eymann , Ernest-Paul Graber SP 29.10.1922 G Henri Calame , Paul-Ernest Mosimann FDP Eugène Bonhôte , Otto de Dardel LPS Arnold Bolle PPN Fritz-Henry Eymann , Ernest-Paul Graber SP 23.04.1923 N Henri Berthoud FDP 24.03.1924 N Paul Borel LPS 25.10.1925 G Henri Berthoud , Henri Calame FDP Otto de Dardel LPS Arnold Bolle PPN Philippe-Henri Berger , Fritz-Henry Eymann , Ernest-Paul Graber SP 05.12.1927 N Pierre Favarger LPS 28.10.1928 G Henri Calame , Albert Rais FDP Pierre Favarger LPS Arnold Bolle PPN Fritz-Henry Eymann , Ernest-Paul Graber , Henri Perret SP 25.10.1931 G Henri Berthoud , Albert Rais FDP Alfred Clottu LPS Fritz-Henry Eymann , Ernest-Paul Graber , Henri Perret SP 28.09.1933 N Marcel Krügel LPS 27.10.1935 G Henri Berthoud , Albert Rais FDP Marcel Krügel LPS Ernest-Paul Graber , Henri Perret , René Robert SP 29.10.1939 G Henri Berthoud , Albert Rais FDP Marcel Krügel LPS Ernest-Paul Graber , Henri Perret , René Robert SP 04.06.1940 N Jean Humbert LPS 30.03.1943 N Tell Perrin FDP 31.10.1943 G Henri Berthoud , Tell Perrin FDP Jean Humbert LPS Henri Perret , René Robert SP 17.10.1946 N Julien Girard LPS 26.10.1947 G Tell Perrin , Paul-René Rosset FDP Sydney de Coulon LPS Henri Perret , René Robert SP 07.06.1949 N André Petitpierre LPS 28.10.1951 G Tell Perrin , Paul-René Rosset FDP Gaston Clottu LPS Adolphe Graedel , Henri Perret SP 30.10.1955 G Adrien Favre , Paul-René Rosset FDP Gaston Clottu LPS Claude Berger , Adolphe Graedel SP 25.10.1959 G Adrien Favre , Paul-René Rosset FDP Gaston Clottu LPS Claude Berger , Adolphe Graedel SP 27.10.1963 G Adrien Favre , Paul-René Rosset FDP Gaston Clottu LPS Claude Berger , André Sandoz SP 29.10.1967 G Adrien Favre FDP Gaston Clottu LPS Jean-Pierre Dubois PdA René Felber , André Sandoz SP 31.10.1971 G Tilo Frey , Yann Richter FDP Jean-François Aubert LPS René Felber , Rémy Schläppy SP 26.10.1975 G Robert Moser , Yann Richter FDP Jean-François Aubert LPS René Felber , Rémy Schläppy SP 28.11.1977 N Heidi Deneys SP 21.10.1979 G Claude Frey FDP Jean Cavadini , François Jeanneret LPS Heidi Deneys , René Felber SP 01.06.1981 N François Borel SP 23.10.1983 G Claude Frey FDP Jean Cavadini , François Jeanneret LPS François Borel , Heidi Deneys SP 18.10.1987 G Claude Frey FDP Jean Guinand , François Jeanneret LPS François Borel , Francis Matthey SP 20.10.1991 G Claude Frey FDP Jean Guinand , Rémy Scheurer LPS François Borel , Francis Matthey SP 20.09.1993 N Rolf Graber LPS 22.10.1995 G Claude Frey , Daniel Vogel FDP Rémy Scheurer LPS Didier Berberat , François Borel SP 24.10.1999 G Claude Frey FDP Fernand Cuche Grüne Rémy Scheurer LPS Didier Berberat , Valérie Garbani SP 19.10.2003 G Didier Burkhalter FDP Fernand Cuche Grüne Didier Berberat , Valérie Garbani SP Yvan Perrin SVP 31.05.2005 N Francine John-Calame Grüne 21.10.2007 G Laurent Favre , Sylvie Perrinjaquet FDP Francine John-Calame Grüne Didier Berberat SP Yvan Perrin SVP 21.09.2009 N Jacques-André Maire SP 23.10.2011 G Laurent Favre , Alain Ribaux FDP Francine John-Calame Grüne Jacques-André Maire SP Yvan Perrin SVP 09.09.2013 N Raymond Clottu SVP Sylvie Perrinjaquet FDP 08.12.2014 N Pierre-André Monnard FDP 18.10.2015 G Philippe Bauer FDP Denis de la Reussille PdA Jacques-André Maire SP Raymond Clottu SVP 20.10.2019 G Damien Cottier FDP Fabien Fivaz Grüne Denis de la Reussille PdA Baptiste Hurni SP 22.10.2023 G Damien Cottier FDP Fabien Fivaz Grüne Martine Docourt SP Didier Calame SVP
Nachfolgend findet sich eine Übersicht über die Wähleranteile der verschiedenen Parteien und Listen seit Einführung des Proporzwahlrechts im Jahr 1919. Zu beachten sind dabei folgende Besonderheiten: Der Parti progressiste national , 1919 aus dem Zusammenschluss zweier Lokalparteien entstanden, schloss sich 1981 der LPS an. Die LPS fusionierte 2009 ihrerseits mit der FDP zur Partei FDP.Liberalen. Für die Zeit vor der Fusion von FDP und LPS werden sowohl die Ergebnisse der einzelnen Vorgängergruppierungen angegeben als auch die zusammengezählten Werte in kursiv . Ähnliches gilt für die Linksaussenparteien (PdA und SolidaritéS), die seit den 1990er-Jahren regelmässig zusammenarbeiten. Bei ihnen finden sich sowohl das Total wie die Resultate der einzelnen Komponenten. Für die Zeit vor 1999, als die Linksaussenparteien entweder nicht verbunden waren oder nur die KP/PdA antrat, ist das Total wiederum in kursiv angegeben.
Jahr SP FDP.Lib 1 Freis. 2 LPS 3 PPN 4 Grüne SVP Linke 5 KP , PdA RML , Sol 6 ÉL, glp 7 K./CS/CVP / Mitte NA/SD , REP 8 Weitere Jahr 1919 37,6 % 62,4 % 22,0 % 21,3 % 19,1 % 1919 1922 36,7 % 63,3 % 23,9 % 22,9 % 16,4 % 1922 1925 39,6 % 60,4 % 24,6 % 20,2 % 15,5 % 1925 1928 41,4 % 55,3 % 24,3 % 17,4 % 13,6 % 3,3 % 1928 1931 44,0 % 52,5 % 25,3 % 18,6 % 8,6 % 0,7 % 0,7 % 2,8 % 1931 1935 46,5 % 53,5 % 24,8 % 23,8 % 4,9 % 1935 1939 Stille Wahl Stille Wahl Stille Wahl Stille Wahl 1939 1943 46,3 % 53,7 % 29,8 % 23,9 % 1943 1947 37,0 % 51,4 % 26,6 % 24,8 % 11,6 % 11,6 % 1947 1951 40,1 % 52,5 % 28,8 % 23,7 % 7,4 % 7,4 % 1951 1955 42,6 % 47,1 % 25,5 % 21,6 % 10,3 % 10,3 % 1955 1959 37,9 % 51,4 % 26,9 % 18,3 % 6,2 % 10,8 % 10,8 % 1959 1963 39,1 % 48,3 % 26,0 % 22,3 % 12,6 % 12,6 % 1963 1967 34,5 % 46,2 % 23,4 % 22,8 % 19,3 % 19,3 % 1967 1971 30,6 % 45,7 % 24,3 % 16,0 % 5,4 % 13,7 % 13,7 % 10,1 % 1971 1975 38,9 % 50,0 % 22,4 % 22,1 % 5,5 % 11,3 % 9,8 % 1,5 % 1975 1979 37,4 % 47,0 % 20,6 % 26,4 % →LPS 9,4 % 7,7 % 1,7 % LdU 4,8 %, Alt. dém. 1,4 % 1979 1983 33,1 % 50,3 % 19,4 % 30,9 % 7,4 % 5,6 % 4,2 % 1,4 % LdU 3,5 % 1983 1987 30,8 % 50,4 % 20,5 % 30,0 % 7,1 % 3,8 % 3,8 % 3,4 % F. Cuche 4,5 % 1987 1991 29,8 % 49,6 % 22,5 % 27,1 % 8,0 % 5,2 % 5,2 % 6,4 % travailleurs 1,1 % 1991 1995 28,2 % 50,8 % 25,7 % 25,2 % 5,9 % 7,1 % 7,1 % 2,5 % EDU 2,4 %, contr. démant. 1,7 %, Europe 1,2 %, Diverse 0,3 % 1995 1999 28,0 % 44,5 % 20,5 % 24,0 % 14,7 % 9,5 % 6,9 % 2,7 % 2,3 % bilatérales-non 1,0 % 1999 2003 29,2 % 29,3 % 14,8 % 14,4 % 13,8 % 22,5 % 5,2 % 3,0 % 2,2 % 2003 2007 25,9 % 25,9 % 12,7 % 13,2 % 9,4 % 23,2 % 9,2 % gem. Liste gem. Liste 1,6 % 3,3 % EVP 1,2 %, Diverse 0,3 % 2007 2011 24,7 % 26,9 % 11,7 % 21,4 % 10,4 % gem. Liste gem. Liste 3,5 % BDP 1,5 % 2011 2015 23,7 % 24,4 % 9,3 % 20,4 % 12,2 % 12,2 % 3,4 % 3,6 % vote blanc 1,1 %, BDP 1,0 %, Diverse 1,0 % 2015 2019 16,6 % 22,3 % 20,8 % 12,7 % 14,1 % 12,1 % 2,1 % 9,1 % 4,2 % Diverse 0,2 % 2019 2023 22,5 % 21,0 % 16,5 % 17,3 % 11,7 % 9,8 % 1,9 % 6,8 % 2,6 % EVP 1,1 %, EDU 0,7 % 2023
1 Bis 2007: Zusammengezählte Wahlergebnisse von Freisinnigen, Liberalen und (bis 1979) PPN; ab 2011: FDP.Die Liberalen.
2 Bis 2007: Freisinnige/FDP (Parti radical-démocratique) vor der Fusion mit den Liberalen.
3 Bis 2007: Liberale Partei.
4 1919: zusammengezählte Wahlergebnisse der PPN-Vorgängerparteien Union helvétique und Ordre et Liberté ; ab 1922: Parti progressiste national (PPN).
5 Gesamte Wähleranteile der Linksaussenparteien: 1931: KPS; 1947–1971; 1987–1995 und 2015: PdA; 1975–1983: zusammengezählte Wahlergebnisse von PdA und RML/SAP; 1999, 2003, 2019: zusammengezählte Wahlergebnisse von PdA und SolidariteS; 2007 und 2011: gemeinsame Liste von PdA und SolidariteS.
6 1975–1983: Revolutionäre Marxistische Liga / Sozialistische Arbeiterpartei (RML/SAP), ab 1995: SolidariteS.
gem. Liste Gemeinsame Liste von PdA und SolidaritéS.
7 2007: Écologie libérale, seit 2015: glp.
8 1971: Republikaner, 1987–1995: Nationale Aktion bzw. Schweizer Demokraten.