Sevgili canan

Sevgili canan
Yayımlanıb	1943
Janr	qəzəl-romans, romans, miniatür vokal
Dil	Azərbaycan dili
Bəstəkar	Üzeyir Hacıbəyov
Sözlərin müəllifi	Nizami Gəncəvi

Sevgili canan — 1943-cü ildə Üzeyir Hacıbəyov tərəfindən Nizami Gəncəvinin Sənsiz qəzəlinin sözlərinə bəstələnmiş qəzəl-romans.

Yazılma tarixi[redaktə | mənbəni redaktə et]

Bəstəkar bu əsəri yazmağı II Dünya Müharibəsindən əvvəl düşünmüşdü^[1]. Əsər Nizami Gəncəvinin 800 illik yubileyinin keçirilməsinə hazırlıqla bağlı yazılıb. 40-cı illərin əvvəllərində bəstəkar Nizami Gəncəvinin Yeddi Gözəl əsərindəki gözəllərin obrazlarına uyğun olaraq yeddi şeirinə musiqi bəstələməyi düşünürdü. Bəstəkar bəstələyəcəyi vokal miniatürlərdə obrazların musiqi portretini, psixoloji vəziyyətlərini, xarakterlərini, hisslərini, daxili aləmlərini və ruhani gözəlliklərini təsvir etməyi planlayırdı. Lakin bəstəkar yalnız iki romans bəstələyir "Sənsiz" və "Sevgili canan". Farsca yazılmış “Sevgili canan” qəzəlini dilimizə Mirvarid Dilbazi çevirib uyğunlaşdırmışdır.^[2] Bu qəzəl romansı öz dövründə Bülbül və Müslüm Maqomayev kimi ifaçılar ifa ediblər.

Sözləri[redaktə | mənbəni redaktə et]

Hüsnün gözəl ayətləri,

Ey sevgili canan!

Olmuş bütün aləmdə

Sənin şəninə şayan.

Gəl eylə nəvaziş,

Mənə ver busə ləbindən

Çünki gözəlin busəsidir

Aşiqə ehsan.

Sordum ki könül

Hardadı, aldım bu cavabı

Gəl sorma, tapılmaz,

Onu axtarsa da insan...

Rəhm eylə deyib, sel kimi

Göz yaşımı tökdüm

Gəl qanım ilə oynama

Ey afəti - dövran.

İnsafın əgər var isə,

Söylə bu Nizami

Sənlə necə rəftar eləsin,

Ey mahi-taban?!

Həmçinin bax[redaktə | mənbəni redaktə et]

İstinadlar[redaktə | mənbəni redaktə et]

↑ Nigar Ələkbərova, Boris Zabolotskix. Üzeyir Hacıbəyov. Moskva: Muzıka. 1988. səh. 89.
↑ Pərvin. ""...Olmadı rahət sənsiz"- Yüz gözəl sevgi şeiri". anl.az. 2 noyabr 2013. 15 may 2018 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 22 yanvar 2020.

Xarici keçidlər[redaktə | mənbəni redaktə et]

Yaqub Zurufcu -Sevgili Canan

Nizami Gəncəvi
Əsərləri	Xəmsə ( Sirlər xəzinəsi • Xosrov və Şirin • Leyli və Məcnun • Yeddi gözəl • İskəndərnamə) • Divanı
Obrazlar	Sultan Səncər • II Xosrov • Şirin • Fərhad • Leyli • Məcnun • Bəhram Gur • Makedoniyalı İskəndər • III Dara • Ərəstun • Əflatun • Nüşabə • Xızır
Əlyazmaları	AMEA Əlyazmalar İnstitutu (М—156 • М-207 • М—439 • М—462 • М—500 • С—201) • Azərbaycan ədəbiyyatı muzeyi (М—535) • Uolters Sənət Muzeyi (MS-604 • MS-605 • MS-606 • MS-607 • MS-608 • MS-609 • MS-610 • MS-611 • MS-612 • MS-613 • MS-65) • Britaniya Milli Kitabxanası ( Or.2265 • MS-12208)
Musiqi	Leyli və Məcnun operası • Turandot operası • Nizami operası • Nizami simfoniyası • Yeddi gözəl baleti • Leyli və Məcnun baleti • Nizami baleti • Sənsiz • Sevgili canan
Kinematoqraf	Nizami (1959) • Leyli və Məcnun (1961) • Sirlər xəzinəsi (1979) Nizami (1982) • Yeddi gözəl (1982) • Leyli və Məcnun (1996) • Atabəylər: Şəmsəddin Eldəniz (film, 2022)
Abidələr	Bakı • Sumqayıt • Gəncə (1946 • 2012) • Moskva • Roma • Dərbənd • Kişinyov • Pekin • Sankt-Peterburq • Daşkənd • Çeboksarı
Nizaminin adını daşıyan yerlər	Merkuridə krater • Bakı şəhərində rayon • Gəncə şəhərində rayon • Küçələr (Bakı • Gəncə • Çeboksarı) • Kəndlər (Goranboy • Sabirabad • Ermənistan) • AMEA Ədəbiyyat İnstitutu • Nizami Gəncəvi Beynəlxalq Mərkəzi • Nizami Gəncəvi adına Milli Azərbaycan Ədəbiyyatı Muzeyi • Gəncə Tarix-Diyarşünaslıq Muzeyi • Nizami metrostansiyası • Nizami Kino Mərkəzi • Nizami parkı • Nizami Gəncəvi adına park (Dərbənd) • Daşkənd Pedoqoji İnstitutu • Nizami Gəncəvi adına Azərbaycan Mədəniyyəti İnstitutu
Digər	Nizami məqbərəsi • Nizami Gəncəvi Muzeyi • Nizami Gəncəvinin Ev Muzeyi • Xəmsə • Xosrov və Şirin • Leyli və Məcnun • Nizaminin portreti • Nizami işığında • Tərcümə və nəşrləri • Azərbaycan folklorunun təsiri • Azərbaycan ədəbiyyatına təsiri • Azərbaycanın milli şairi statusu verilməsi kompaniyası • Nizami Gəncəvinin türkcə divanı • Nizami Gəncəvi adına qızıl medal • Qılınc və qələm • Böyük Azərbaycan şairi Nizami • Azərbaycan şairi Nizami • Bəhram Gurun heykəli • Nizami metrostansiyasının mozaikaları • "Nizami Gəncəvinin 880 illiyi (1141-2021)" xatirə nişanı
Kateqoriya • Portal

Üzeyir Hacıbəyov
Operaları	Leyli və Məcnun (1908) • Şeyx Sənan (1909) • Rüstəm və Söhrab (1910) • Şah Abbas və Xurşid Banu (1912) • Əsli və Kərəm (1912) • Harun və Leyla (1915) • Koroğlu (1937) • Firuzə (1945)
Musiqili komediyaları	Ər və arvad (1910) • O olmasın, bu olsun (1911) • Arşın mal alan (1913)
Bəstələdiyi mahnılar	Çırpınırdı Qara dəniz • Yetim quzu • Bir quş düşdü havadan • Qaragöz • Süvari mahnısı • Çağırış • Vətən ordusu • Yaxşı yol • Döyüşçülər marşı
Romans-qəzəllər	Sənsiz (1941) • Sevgili canan (1943)
Himnlər	Azərbaycan himni (1919) • Azərbaycan SSR-in himni (1944) • Qələbə himni (1945)
Kamera-instrumental əsərləri	Aşıqsayağı • Uşaq albomu • Sonatina • Uşaq pyesləri
Ekranlaşdırılmış əsərləri	Arşın mal alan (1917) • Arşın mal alan (1937) • Arşın mal alan (1945) • Məşədi İbad (1953) • O olmasın, bu olsun (1956) • Arşın mal alan (1960) • Arşın mal alan (1965) • Məşədi İbad 94 (2005)
Haqqında çəkilən filmlər	Üzeyir Hacıbəyov (film, 1965) • Üzeyir Hacıbəyov (film, 1976) • Üzeyir ömrü (film, 1981) • Üzeyir Hacıbəyov (film, 1986) • Sənsiz (film, 1991)
Xatirəsi	Milli musiqi günü • Üzeyir Hacıbəyov adına Azərbaycan Dövlət Simfonik Orkestri • Üzeyir Hacıbəyov Beynəlxalq musiqi festivalı • Üzeyir Hacıbəyovun heykəli (Bakı, 1960) • Üzeyir Hacıbəyov adına "Kimyaçı" Mədəniyyət Sarayı • Üzeyir Hacıbəyovun qəbirüstü abidəsi • Üzeyir Hacıbəyovun abidə kompleksi (Sumqayıt) • Üzeyir Hacıbəylinin ev-muzeyi (Bakı) • Üzeyir Hacıbəyovun ev-muzeyi (Şuşa) • Üzeyir Hacıbəyov adına Bakı Musiqi Akademiyası • Üzeyir Hacıbəyovun abidəsi (Vyana) • Üzeyir Hacıbəyovun heykəli (Şuşa)

Mənbə — "https://az.wikipedia.org/w/index.php?title=Sevgili_canan&oldid=7456560"