Sakit Məmmədov

Sakit Məmmədov
Sakit Məmmədov
	Sakit Qulam oğlu Məmmədov
Doğum tarixi	5 avqust 1958 (65 yaş)
Doğum yeri	Neftçala rayonu, Azərbaycan SSR, SSRİ;
Milliyyəti	azərbaycanlı
Uşağı	Nizar Məmmədov;
Fəaliyyəti	rəssam
Təhsili	Əzim Əzimzadə adına Azərbaycan Dövlət Rəssamlıq Məktəbi;
Mükafatları	;
	sakitmammadov.art
	Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Sakit Qulam oğlu Məmmədov (5 avqust 1958, Neftçala rayonu) — Azərbaycan Respublikasının xalq rəssamı (2018), professor (2018), YUNESKO Rəssamlar İttifaqının üzvü, Avropa Təbiət Elmləri Akademiyasının fəxri professoru, Vatikan Heraldika Akademiyasının qrafı, Ümumdünya Rəssamlıq Akademiyasının həqiqi üzvü, Rusiya İmperial Rəssamlıq Akademiyasının fəxri üzvü, Roma Müasir İncəsənət Akademiyasının fəxri üzvü, Dünya İncəsənət Akademiyasının həqiqi üzvü, "Türk Dünyası" Akademiyasının həqiqi üzvü.

Həyatı[redaktə | mənbəni redaktə et]

Sakit Məmmədov 1958-ci il avqust ayının 5-də Neftçala şəhərində anadan olmuşdur. 1978-ci ildə Əzim Əzimzadə adına Azərbaycan Dövlət Rəssamlıq Məktəbini fərqlənmə ilə bitirmişdir. 1978–1980-ci illərdə hərbi xidmətdə olmuş S. Məmmədov 1981-ci ildə İlya Repin adına Leninqrad Rəssamlıq Akademiyasının rəngkarlıq fakültəsinə daxil olmuş, 1987-ci ildə oranı adəti olaraq fərqlənmə ilə bitirmişdir. Rus və Türk dillərini bilir. Ailəlidir 3 övladı, 3 nəvəsi var. Övladları Nizar Məmmədov, Cəsar Məmmədov və Aynur Məmmədova da rəssamlıq fəalliyəti ilə məşğuldurlar.

Fəaliyyəti[redaktə | mənbəni redaktə et]

Çox maraqlı rəsm manerası və təkrarolunmaz yaradıcılıq texnikasına malik olan Sakit Məmmədov 30 ildən çoxdur ki, bədii yaradıcılıq fəalliyyəti ilə məşğuldur və dünyanın ən mötəbər sərgi salonlarında, qalereyalarında keçirilən sərgilərin iştirakçısı olmuşdur. O 1988-ci ildən Azərbaycan Rəssamlar İttifaqının üzvüdür. Sakit Məmmədov 80-ci illərdə formalaşan istedadlı rəssamlar nəslinin parlaq nümayəndəsidir. "Xatirə şəkli", "Oyun", "Məşq", "Falabaxanlar", "Ad günü", "Leninqrad xatirələri", "Yaşasın İstanbul", "Bayram", "Toy", "Metro", "13 nömrəli avtobus', "Həvəskar" və s. kimi əsərlərinin adlarını çəkmək olar.^[2] Rəssamın bəzi tematik rəsmlərini konkret bir məkana, zamana aid etmək qeyri-mümkündür. Sakit Məmmədov müsahibələrin birində demişdir:

«İnsan dünyaya necə gəlir? Bax əsər də beləcə yaranır. Əgər hər hansı bir rəssam deyirsə ki, mən ağ kətana boyaları yaxmaqla əsər yaratdım, bu fikir gülməlidir. Kompozisiya üçün beyin işləməlidir. İnsanın dünyaya gəlməsi təbii, Allah tərəfindən düşünülmüş bir şeydir. Qulaq yeganə insan orqanıdır ki, ana bətnində ilk olaraq tam formasını alır. Allah bunu məlumatını ötürmək üçün belə yaradıb. Rəssamlıqda da eynən bu cürdür. Kompozisiyada rəssam ilk olaraq nəyi görmək istəyirsə, əvvəlcə onun üzərində işləyir…»

1983-cü ildən müxtəlif sərgilərdə iştirak edən Sakit Məmmədovun əsərləri dünyanın məşhur qalereyalarında nümayiş olunur. Onların sırasında Puşkin muzeyi, Avropa Parlamenti, Fransanın Opera qalereyası, Türkiyənin Dolmabağça sarayının qalereyaları, İspaniya, Portuqaliya, İtaliya, Roma, Böyük Britaniya, ABŞ və dünyanın digər mötəbər qalereyalarında uğurla nümayiş olunur.

Görkəmli rus tənqidçisi Andrey Bajenov da rəssamın yaratdıqlarından heyrətlənərək, "Sakit Məmmədovun əli intibah rəssamının əlinə bənzəyir"- demişdir. Sənət haqqında Sakit Məmmədovun dediklərindən: "Rəssamlıq mənim aləmimdə böyük sənətdir. Məncə, bu sənətlə məşğul olmaq hər insanın işi deyil. Çünki bu, göz qabağında olan sənətdir. Deyərdim, incəsəntin ən çətin sahəsidir ki, tamaşaçı burada həm rəngi, həm obrazı, həm də hissələri görə bilir. Bu sənət insan kimi dünyaya gəlir, ömrünü yaşayır. Mən rəssamlığı qız övladına bənzədirəm. Kimsə rəsmi alıb aparırsa, məni onun taleyi maraqlandırır: o hansı evə düşəcək, onu orda nələr gözləyəcək? Rəssamların çoxuna elə gəlir ki, onlar nə vaxtsa yaşayıblar. Amma demək olmaz ki, yaradıcılıqları filan əsrə aiddir. Rəssam nəyi düşünürsə onu çəkməlidir. Təsəvvür edin, Allah neçə milyon illərdir ki, yer üzünü, insanları yaradıb, amma yenə də axtarışdadır. Axı bütün insanlarda göz, burun, ağız olduğu halda onlar yenə də bir-birinə bənzəmir. Eyni zamanda ümumi oxşarlıqlar var. Qəribə deyilmi? Bəzi rəssamlara elə gəlir ki, artıq hər şey çəkildiyi üçün təzə nə isə yaratmaq mümkün deyil. İntibah dövrünün rəssamlarından tutmuş bu günə kimi çərçivədən çıxmamaq şərtilə insanı olduğu kimi çəkirlər. Ona görə də ən böyük dahilik gündəlik gördüyün obrazlardan böyük bir əsər yaratmaqdır. Əsl sənətə xidmət edən yaradıcı insan üçün zaman anlayışı yoxdur. Sakit Məmmədovun "Günaydın" əsəri Tumblr sosial şəbəkəsində günün fotosu seçilmişdir. [8]

Opalizm və Sakit Məmmədov[redaktə | mənbəni redaktə et]

Opalizm^[3] akademik rəssam Sakit Məmmədov tərəfindən özülü qoyulmuş bir məktəbdir, üslubdur. Opalizm sözünün etimologiyası opal daşından götürülüb. Qədim yunan dilində "gözqamaşdıran", latın dilində "valehedici görünüş", sanskrit dilində "qiymətli daş" kimi tərcümə edilən bu mineral daş növü özündə birləşdirən rənglərlə yalnız zərgərlik məmulatı kimi deyil, müalicəvi, fövqəladə və ilhamlandırıcı xüsusiyyəti ilə minillərdir ki insanların zövgünü oxşamaqdadır. Opalda mövcud olan isti rəng çələngi Sakit Məmmədovun gənclik illərindən marağına səbəb olub. Daşda olan rəng oyununa onun demək olar, bütün yaradıcılıq nümunələrində rast gəlinir. Rəssamın əsərlərində opalın daha çox nəcib, alovlu yaxud bolder, hidrofan növündəki rəng çalarlarını görmək mümkündür. Opal rəssamın yaratdığı tablolarda yeni forma ilə üzə çıxır. Sakit Məmmədovun yaratdığı Opalizm məktəbi yalnız özü deyil, rəssamın tələbələri tərəfindən də yüksək peşəkarlıqla təqdim olunur.

Sərgiləri[redaktə | mənbəni redaktə et]

1987-ci ildən günümüzə qədər Sakit Məmmədovun bir sıra ölkələrdə sərgisi olmuşdur. Azərbaycanda, Türkiyədə, Rusiyada, Belorusiyada, İsveçdə, Ukraynada, Almaniyada, Fransada, Avstriyada, İtaliyada, Belçikada, Misirdə, Çində, Avstraliyada, İngiltərədə, Şotlandiyada, Gürcüstanda, Tatarıstan Respubilkasında, Sinqapurda, Portuqaliyada sərgiləri keçirilmişdir.

Sərgilərin xronoloji ardıcıllığı

1989-cu ildə Minsk şəhərində Gənclər sərgisi.
1991-ci ildə Ərzurum şəhərində azərbaycanlı rəssamların sərgisi.
1993-cü ildə Krakov şəhərində sərgi.
1994-cü ildə İstanbul şəhərində Art Fayr beynəlxalq sərgisi.
1994-cü ildə İstanbul şəhərində fərdi sərgi.
1995-ci ildə İstanbul şəhərində Taksimdə sərgi.
1996-cı ildə Moskva şəhərində sərgi.
1996-cı ildə İstanbul şəhərində "Kış Müzayedesi" sərgisi.
1997-ci ildə Stokholm şəhərində fərdi sərgi.
1998-ci ildə Kiyev şəhərində azərbaycanlı rəssamların sərgisi.
1999-cu ildə Berlin şəhərində azərbaycanlı rəssamların sərgisi.
2000-ci ildə Sidney şəhərində Olimpiadaya həsr olunmuş sərgi.
2001-ci ildə Strasburq şəhərində Avropa Şurasının Binasında azərbaycanlı rəssamların sərgisi.
2001-ci ildə Brüssel şəhərində Kunstbeurs sərgisi.
2002-ci ildə Bakı şəhərində fərdi sərgi.
2002-ci ildə Moskva şəhərində "Na Salyanke" sərgi salonunda fərdi sərgi.
2004-cü ildə Paris şəhərində Fransa Senatının muzeyində 20 azərbaycanlı rəssamın sərgi.
2004-cü ildə Bakı şəhərində Hacı Zeynalabdin Tağıyevin xatirəsinə həsr olunmuş sərgi.
2005-ci ildə Seul şəhərində Beynəlxalq Ətraf Mühitin qorunmasına həsr olunmuş sərgisi.^[4]
2005-ci ildə Bakı şəhərində "İtaliya Azərbaycanlı Rəssamların Gözü İlə" sərgisi.
2007-ci ildə Sinqapurda Opera qalereyasında tanınmış rəssamların sərgisi, İştirak edən rəssamlar: Mark Şaqal, Yuri Qarbaçov, Yuri Kuper, Sakit Məmmədov
2007-ci ildə İstanbul şəhərində "Akdenizlilik ve Gurbet" sərgisi.
2009-cu ildə Seul şəhərində keçirilən IV Beynəlxalq İpək yolu sərgisi.
2009-cu ildə Londonda Sothbey's sərgi salonunda keçirilən "Buta Festival"-ın təşkil etdiyi azərbaycanlı rəssamların sərgisi.
2009-cu ildə Brüssel şəhərində Avropa Parlamentinin binasında fərdi sərgi.^[5]
2010-cu ildə Bakı şəhərində "Gallery 1969" sərgi salonunda fərdi sərgi, "Vətən Övladı" ordeni və "Qorqud" mükafatı ilə təltif olunub.
2011-ci ildə Qəbələ şəhərində I Beynəlxalq İncəsənət Sərgisi.
2011-ci ildə Moskva şəhərində "Manej" qalereyasında beynəlxalq "Vera" festivalı çərçivəsində "Müasirlik və Ənənələr" sərgisi.^[6]
2011-ci ildə Qəbələ şəhərində II Beynəlxalq İncəsənət sərgisi.
2013-cü ildə Qəbələ şəhərində III Beynəlxalq Qəbələ İncəsənət Festivalının qalibi.
2013-cü ildə Bakı şəhərində Heydər Əliyev Mərkəzində fərdi sərgi, UNESCO Rəssamlar birliyinin diplomu.^[7]
2014-cü ildə Şanxay şəhərində "Sülh adına" keçirilən beynəlxalq sərgi.
2014-cü ildə Lissabon şəhərində "Vera" beynəlxalq incəsənət festivalının qalibi, I yer.^[8]
2015-ci ildə Bakı şəhərində Dünya Rəssamlıq Akademiyasının təşkil etdiyi sərgi, Dünya Rəssamlıq Akademiyasının həqiqi üzve və akademiyanın medalı ilə təltif edilmişdir.
2015-ci ildə Paris şəhərində Luvr muzeyində Carusel de Louvre sərgisi , ATEA Cəngavərlər İttifaqının "Böyük Qızıl Ulduzu".^[9]

Strazburqda sərgi
İtalyan rəssamları ilə birlikdə Sakit Məmmədovun sərgisi
Salyanka Sərgisi (2002-ci il)
Avropa Parlamentində keçirilən sərgidən foto
Avropa Parlamentində sərgidən foto
Avropa Parlamentində keçirilən sərgidən foto

Mükafatları[redaktə | mənbəni redaktə et]

Azərbaycan Respublikasının əməkdar rəssamı
Azərbaycan Respublikasının xalq rəssamı (2018)^[10]
YUNESKO (UNESCO) və Azərbaycan Rəssamlar İttifaqının fəal üzvü
Avropa Təbiət Elmləri Akademiyasının həqiqi üzvü
Avropa Təbiət Elmləri Akademiyasının fəxri professoru^[11]
Rusiya İncəsənət Akademiyasının fəxri üzvü
Roma Müasir İncəsənət Akademiyasının fəxri üzvü^[12]
Dünya İncəsənət Akademiyasının həqiqi üzvü
Rusiya İmperial Rəssamlıq Akademiyasının fəxri üzvü
Dünya İncəsənət Akademiyasının qızıl ordeni
"Türk Dünyası" Akademiyasının həqiqi üzvü
Beynəlxalq "Atatürk" medalı laureatı
"Qızıl Ulduz" Türk medalının qalibi
Serbiya Kral Akademiyasının mükafatı "Gran pri" və "Qızıl Mələk" medalı laureatı
Malta Ordeninin Beynəlxalq Cəngavər-Kavalerlər İttifaqının Zabit xaçının sahibi
"Vətən övladı" qızıl ordeni
Beynəlxalq "Dədə Qorqud" mükafatı
Leonardo da Vinçi medalı
"Şpitsveq" medalı
"Müqəddəs Qiorqi" medalı
"Qızıl Tac" ordeni
"Avropanın şərəfi" ordeni
"Böyük Cəngavər Qızıl Ulduzu" ordeni
Xidmətlərinə görə "İmperator I Aleksandr" ordeni
Almaniya Dostluq ordeni
Beynəlxalq "Vera" mükafatının qalibi — Moskva (2010)
Beynəlxalq "Vera" mükafatının qalibi — Portuqaliya (2014)
"Beynəlxalq cəngavərlər ittifaqı" senatorunun ulduzu
Rusiyanın nüfuzlu "Minilliyin adamı" mükafatı
Albrext Dürer medalı
"Alman ordeni"nin xatirə medalı
Beynəlxalq "Qəbələ" Festivalının qalibi
"Tadaşi Qoino" medalı — Yaponiya
"Rembrandt" medalı
Çingiz Aytmatov adına Beynəlxalq mükafat
Şərəf xaçı medalı
Motsart medalı^[13]
İtaliyanın Qızıl ordeni
Beynəlxalq "Sülh naminə" sərgisinin qalibi — Çin Xalq Respublikası
"Vətənə xidmət" ordeni
Beynəlxalq "Sülh naminə" sərgisinin qalibi — Qırğızıstan
BMT-nin Xoşməramlı Səfiri
2016–2019-cu illər ərzində Böyük Britaniya Kraliçası II Yelizavetlə dəfələrlə şəxsi görüşləri baş tutub
Vatikan Zadəgan Heraldika Akademiyasının qraf titulu
Avropa İqtisadi Senatının Fəxri senatoru
Dünya İncəsənət Akademiyası tərəfindən layiq görülən "Planetin sənətkarı" və "İlin sənətkarı" adları
Qazaxıstanın Turan medalı^[14]
Özbəkistan Rəssamlıq Akademiyasının qızıl medalı^[15]

Sakit Məmmədov Beynəlxalq Vera mükafatı ilə
Sakit Məmmədov Min İlliyin Adamı mükafatı və medalı ilə

Dünyada məşhur əsərləri[redaktə | mənbəni redaktə et]

Sakit Məmmədovun "Klounlar" əsəri 2012-ci il (kətan, yağlı boya)
Sakit Məmmədovun "Səhnə arxası" əsəri 2013-cü il (kətan, yağlı boya)
Sakit Məmmədovun "Mən də ordayam" əsəri (kətan, yağlı boya)
Sakit Məmmədovun "Falabaxanlar" əsəri 2000-ci il (kətan, yağlı boya)