Qvatemala

Qvatemala
República de Guatemala
Bayraq Gerb[d]
El País de la Eterna Primavera  Daim yazın olduğu ölkə
Himn: Guatemala Feliz
Rəsmi dilləri	ispan dili[1]
Paytaxt	Qvatemala şəhəri
İdarəetmə forması	Prezident respublikası
Prezident	Alexandro Cammattei
Vitse-prezident	Xafet Kabrera
Sahəsi	Dünyada 107-ci
• Ümumi	108890 km²
• Su sahəsi (%)	1,6
Əhalisi
• Əhali	15,1 milyon nəfər (67-ci)
• Siyahıyaalma (24.XI.2002)	11 237 196 nəf.
• Sıxlıq	138 nəf./km²
ÜDM (AQP)
• Ümumi	119 milyard dollar (79-cu)
• Adambaşına	7 500 dollar (151-ci)
İnternet domeni	.gt
ISO kodu	GT
BOK kodu	GUA
Telefon kodu	+502
Saat qurşaqları	UTC−06:00
Nəqliyyatın yönü	sağ[d][2]
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Qvatemala

Qvatemala — Mərkəzi Amerikada dövlət. Sahəsi 108.9 min km², əhalisi 10,9 milyon nəfərdir. İnzibati ərazisi 22 departamentə bölünür. Dövlət və hökumət başçısı prezidentdir. Qanunvericı orqanı birpalatalı Milli Konqresdir. Paytaxtı Qvatemala şəhəridir. 2020-ci ildə keçirilən prezident seçkilərində Alejandro Giammattei yeni prezident seçilmişdir.

Adın etimologiyası[redaktə | mənbəni redaktə et]

Atstek dilindəki "quauhtemallan" sözündən - meşə ilə örtülü yer mənasını verir.

Tarix[redaktə | mənbəni redaktə et]

1523-1524-cü illərdə ərazisi ispanlar tərəfindən işğal edilmişdir. Bu işğal 1821-ci ilədək davam etmişdir. Elə həmin ildə ölkə müstəqillik əldə edir.

1823-1839-cu illərdə Mərkəzi Amerika Birləşmiş Əyalətləri Federasiyasının tərkibində varlığını sürdürür.

Bir sıra hərbi çevrilişlərdən sonra 1952-1985-ci illərdə ölkədə hərbi diktatura rejimi bərqərar olur.

Nəhayət 1996-cı ildə hökumətlə Qvatemala Milli İnqilabi Hərəkatı arasında sülh haqqında müqavilə imzalanır.

Fiziki-coğrafi xarakteristika[redaktə | mənbəni redaktə et]

Ölkə Şimali Amerika qitəsində yerləşir və qərbdə Meksika, cənubda Salvador, şərqdə Beliz və cənub şərqdə Honduras ilə qonşudur.

İnzibati ərazi bölgüsü[redaktə | mənbəni redaktə et]

Ölkənin ərazisi 108,889 km²-dir. Şəhər və kəndlərdən ibarətdir.

İqtisadiyyat[redaktə | mənbəni redaktə et]

Mərkəzi Amerikanın ən kasıb ölkələrindən biri hesab olunur. Hazırda 400.000 insanın işsiz olduğu göstərilir. Başqa sözlə əhalinin 56,2 % yoxsul şəraitdə yaşayır.

Əhali[redaktə | mənbəni redaktə et]

15,806,675. Əhalinin 59,4%-ni metislər, qlanın isə başqa yerli etnoslar təşkil edir.

Dil[redaktə | mənbəni redaktə et]

Rəsmi dil ispan dili olsa da bəzi qismlərdə yerli qvatemal dilində danışırlar.

Din[redaktə | mənbəni redaktə et]

Əhalisinin 50-60 %-i xristianlığın katolik məzhəbinə, 30-40 %-i protestanlıq, qalanları isə provaslavlıq məzhəbinə qulluq edirlər.

Mədəniyyət[redaktə | mənbəni redaktə et]

Ölkənin paytaxtında müxtəlif muzey və qallereyalar fəaliyyət göstərir.

İdman[redaktə | mənbəni redaktə et]

Futbol ölkənin ən populyar idman növüdür.

Təhsil[redaktə | mənbəni redaktə et]

Ölkədə adətən ikinci dərəcəli məktəblər fəaliyyət göstərir və bunların hamısı pulsuzdur.

Mətbəx[redaktə | mənbəni redaktə et]

Əsaəsən mayya mətbəxinin nümunələrindən qida kimi istifadə olunur.

İstinadlar[redaktə | mənbəni redaktə et]

1. ↑ 143 // Constitution of Guatemala.
2. ↑ http://chartsbin.com/view/edr.

Qvatemala ilə əlaqədar bu məqalə qaralama halındadır. Məqaləni redaktə edərək Vikipediyanı zənginləşdirin.