QOELRO

QOELRO[1] (rus. Госуда́рственная комиссия по электрифика́ции Росси́и, azərb. Rusiyanın Elektrikləşdirilməsi üzrə Dövlət Komissiyası‎) — 1917-ci il Oktyabr İnqilabından sonra Sovet Rusiyasının elektrikləşdirilməsi üçün dövlət planı. V.İ.Lenin təlimatı və rəhbərliyi altında Rusiyanın Elektrikləşdirilməsi üzrə Dövlət Komissiyası tərəfindən hazırlanmışdır. VIII Ümumrusiya Elektrotexniki Konqresi [2] tərəfindən təsdiq edilmiş, Xalq Komissarları Sovetinin[2] fərmanı ilə çağırılmışdır. Bir sıra qeyd və əlavələri olan QOELRO planı, 21 dekabr 1920-ci ildə "Rusiyanın elektrikləşdirilməsi planı haqqında" bir qərar qəbul edən Xalq Komissarları Şurası tərəfindən qəbul edildi[3].

Qısaltma tez-tez Rusiyanın Elektrikləşdirilməsinin Dövlət Planı, yəni QOELRO Komissiyasının məhsulu olaraq deşifrə olunur və Rusiyada inqilabdan sonra qəbul edilən, həyata keçirilən ilk uzunmüddətli iqtisadi inkişaf planı olmuşdur.

Tarixi[redaktə | mənbəni redaktə et]

İnqilabdan əvvəlki Rusiyada elektrik enerjisi sənayesinin inkişafı[redaktə | mənbəni redaktə et]

Bəzi mənbələrə görə, Rusiyanın genişmiqyaslı elektrikləşdirilməsi üçün bir layihənin hazırlanması 1917-ci il inqilabından əvvəl[4], Sankt-Peterburq Elektrik Şirkətində işləyən alman mühəndisləri tərəfindən, Birinci İl ərzində. Dünya Müharibəsi (1914-1918), yüksək hərbi xərclər səbəbindən tətbiqə başlamaq mümkün deyildi. Digər mənbələrə görə, GOELRO planı, 1916-cı ildə yaradılan və 1930-cu ildə Enerji İnstitutuna çevrilən Rusiyanın Təbii Məhsul Qüvvələrinin Araşdırılması üzrə SSRİ Elmlər Akademiyası Komissiyanın Enerji Departamentinin inkişafına əsaslanır. [5]

İstinadlar[redaktə | mənbəni redaktə et]

  1. ↑ Александров Иван Гаврилович // Азәрбајҹан Совет Енсиклопедијасы: [10 ҹилддә]. I ҹилд: А—Балзак. Бакы: Азәрбајҹан Совет Енсиклопедијасынын Баш Редаксијасы. Баш редактор: Ҹ. Б. Гулијев. 1976. С. 225.
  2. ↑ 1 2 "М. А. Шателен Знаменательная дата в развитии электрификации СССР. К 25-летию VIII Всероссийского электротехнического съезда//Журнал Электричество 1946 г N 10" (PDF). 2016-09-19 tarixində arxivləşdirilib (PDF). İstifadə tarixi: 2021-08-24.
  3. ↑ "П. Г. Грудинский Первый съезд советских электротехников. К 60-летию 8-го Всероссийского электротехнического съезда//Журнал Электричество 1981 г N 10" (PDF). 2016-09-20 tarixində arxivləşdirilib (PDF). İstifadə tarixi: 2021-08-24.
  4. ↑ Корякин, Юрий. "Кто же был инициатором и вдохновителем электрификации России" (rus). НГ-наука. 20.06.2001. 25.12.2007 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2012-05-01.
  5. ↑ Козлов Б. И. Вклад Академии Наук в индустриализацию России (Вестник РАН). М.. 2000. 1059–1068.

Xarici keçidlər[redaktə | mənbəni redaktə et]

Mənbə — "https://az.wikipedia.org/w/index.php?title=QOELRO&oldid=7208352"