Portal:Tibb

"Medicus curat, natura sanat - Təbiət sağaldır, həkim kömək edir".

Seçilən məqalə

Anesteziologiya (yun. ἀν-an (inkar), yun. αἴσϑησις- hisiyyat, lat. logos- elm) keyləşdirmə, ağrısızlaşdırma mexanizmini, üsul və metodlarını öyrənən, tətbiq edən tibb sahəsi. Hesab edirlər ki, yunan filosofu Dioskorid ilk dəfə e.ə. I əsrdə mandraqorun narkotik təsirini təsvir etmək üçün anesteziya terminindən istifadə etmişdir. 1721-ci ildə universal etimoloji ingilis lüğətində (ing. Bailey`s) anesteziya "hissiyat qüsuru", Britaniya ensiklopediyasında (1771) "hissiyatdan məhrum olma" kimi göstərilir. Cərrahi əməliyyatların aparılmasına imkan verən yuxuya bənzər hal haqqındakı Oliver Uendel Holmsin (ing. Oliver Wendell Holmes) fikirləri bu sahəni elm kimi öyrənməyə və onu anesteziologiya termini ilə adlandırmağa səbəb olmuşdur.

Seçilən şəkil

Dərman bitkiləri

Prunus dulcis (lat. Prunus dulcis) – gülçiçəyikimilər fəsiləsinin gavalı cinsinə aid bitki növü.
Müxtəlifliyinə görə iki yerə ayrılır:

• Şirin badam – Prunus dulcis var. dulcis;
• Acı badam – Prunus dulcis var. amara.

Şirin badam təzə halda yeyilir və geniş miqyasda qənnadı sənayesində istifadə edilir. Acı badamdan badam yağı və 0,5-0,8% miqdarında efir yağı alırlar. Bu məhsullar ətriyyat, əczaçılıq sənayesində kamfora, məlhəm, emulsiya istehsalı üçün istifadə olunur. Badam efir yağından bəzi ətriyyat məmulatlarının ətirləndirilməsi üçün istifadə edilir. Ondan, həmçinin aktivləşdirilmiş kömür də alırlar. Sinəyə xeyirlidir. İnsanı kökəldir və beyin üçün faydalıdır. Bağırsaq yarası, mədə pozğunluğu və təngnəfəsliyi müalicə edir. Yetişməmiş badam diş kökünü möhkəmləndirir. Badam yağı həm də quduz it dişləməsinə qarşı, mədə ağrısı və quru öskürək üçün xeyirlidir. Badam yağı ilə onurğa sütununu yağlamaq qocalıqda tez əyilmənin qarşısını alır. Acı badam isə ağciyərə xeyirlidir. Onu bal ilə yemək qaraciyərə və dalağa dərmandır. Yağı üzdəki ləkələri aparır, qırış və çatlaq üçün məlhəmdir. Yağını qulağa damcılatmaq qulaq ağrısını kəsər. Yalandır!

Dərmanlar

Karbostezin xiral amid tip yerli keyləşdirici preparat. Ləng təsir göstərən və uyun müddət təsirə malik olan yerli keyləşdirici. Təsir müddəti 12 saata qədər davam edə bilir. Bupivakain adətən spinal və peridural anesteziyalarda geniş istifadə edilir. Onun uzunmüddətli təsirə malik olduğu üçün bir saatdan artıq davam edən cərrahi əməliyyatlar üçün aparılan regional anesteziyalarda daha məqsədə uyğun sayılır. Onun toksikliyi yüksək olduğu üçün təsadüfi vena daxili inyeksiyası, dozası artıq olduqda toxumadan intensiv qana rezorpsiyası baş verərsə kəskin ürək ritminin pozğunluğuna – bradikariyaya və urək durmasına səbəb ola bilir. Bupivakain ya karbostezinin hiperbar (ağır), hipobar (yüngül) və izobar (normal) məhlul formasında tibbdə xüsusən də anesteziologiyada tətbiq edilir.

Bilirsinizmi

• Süni qan dövranı aparatı - 1937 ci ildə amerikalı Con Gibbon ing. John Gibbon ekstrakorporal qan dövranını ugurla sınaqdan keçirmişdir.
• Süni ürək - ilk dəfə 2 dekabr 1982 ci ildə Robert Yarvikə mənsub alm. Jarvik-7‎ modelli süni ürək Uat universitet klinikasında təqaudçu diş həkimi Barney Klark (21 yanvar 1921 - 23 mart 1983) üzərində ürək cərrahı Uilyam De Vries tərəfindən aparılan yeddi saatlıq əməliyyat zamanı köçürülmüşdür.
• Ebşteyn anomaliyası nadir anadangəlmə ürək qüsuru, üçtaylı qapaq anomaliyası, rastgəlmə tezliyi digər anadangəlmə ürək qüsurları ilə müqayisədə 1%-dir.
• Fallo tetradasının yeganə müalicəsi cərrahi yolladır.
• Spermatozoidin sürəti 0,1 mm/san və ya təqribən saatda 30 sm-dir. Insanda eyakulyasiyalı koitusdan 1-2 saat sonra spermatozoidlər uşaqlıq borularının, mayalanmanın baş verdiyi, ampulyar hissəsinə yetişmiş olurlar. İnsanın orqanizmində spermatozoidlər qeyri aktiv formada olurlar. Onların aktivliyi prostat şirəsinə qarışdıqdan sonra oradakı fermentlərin təsirindən baş verir. Onların qadın cinsiyyət yolundakı hərəkəti müstəqil şəkildə, maye axınının əks istiqamətində olur. Mayalanma üçün spermatozoid 20 sm məsafə (servikal kanal - 2 sm, uşaqlıq boşluğu - 5 sm, uşaqlıq boruları - 12 sm) qət etməlidir. İnsan orqanizmində spermotozoidlər yetişdiyi gündən başlayaraq 30-64 gün həyat qabiliyyətli olurlar. Eyakulyasiyadan sonra mühitdən asılı olaraq 24 saat sağ qala bilirlər. Uşaqlıq dəhlizində spermatozoidlər bir neçə saata məhv olurlar. Uşaqlıq boynunda, uşaqlıqda və uşaqlıq borusunda 3 günə qədər sağ qala bilirlər.
• Dalaq qanyaradıcı üzvlərin ən böyüyüdür; uzunluğu 10-12 sm, eni sm, qalınlığı 4 sm, çəkisi 150-200 q-dır. Zahiri şəkli qəhvə toxumuna bənzəyir, özü yumşaq və rəngi tünd qırmızıdır.
• Akonit (lat. Aconítum, yun. Aconae - ox, oxlu) çoxillik, lat. Ranunculaceae fəsiləsindən olan zəhərli bitki, Yunan mifologiyasına görə bu bitki, Heraklın aldadıb axirətdən gün işığına çıxartmış olduğu üçbaşlı köpək Kerber gün şüalarına tab gətirməyib quduzluqla qusaraq ifraz etdiyi seliyin torpağa düşməsindən göyərmişdir. Bu hadisə Akoni şəhəri yaxınlığında baş verdiyindən bitki də belə adlandırılmışdır.
• Yetkin şəxsin canlı sümüyü kimyəvi tərkibcə 50%-i su, 28%-i üzvi və 22%-i qeyri-üzvi maddədən ibarətdir. Maserasiya olmuş (yağı alınmış, yumşaq toxumalardan ayrılmış qurudulmuş) sümük 33,3%-i üzvi və 66,7%-i qeyri-üzvi maddədən ibarətdir.

Tibbin şöbələri

Tibbi indekslər: Xəstəliklər • Simptomlar • Sindromlar • Dərmanlar • Terminlər • Müdaxilələr • Ləvazimatlar

Hippokrat andı

Təqvim

• 25-26 fevral — 1992 ci il, Ermənistan Silahlı Qüvvələri Rusiyanın 366-cı motoratıcı alayının iştirakı ilə Xocalı şəhərini işğal edərkən, etnik azərbaycanlılara qarşı baş vermiş soyqırım.
• 27 fevral — 1936 cı il, Rusiya alimi, həkimi və fizioloq Nobel mükafatı laueratı İvan Pavlovun ölüm günü

Uşaqlar üçün

Hüceyrənin qurluşu
1.Nüvəcik
2.Nüvə
3.Ribasomlar
4.Vezikula
5,8.Plazma daxili şəbəkə
6.Holci aparatı
7.Hüceyrə divarı
9.Mitoxondrilər
10.Qovuqcuq (Vakuola)
11.Hüceyrə plazması
12.Lizosom
13.Sentrosom

Bütün canlılar hüceyrələrdən təşkil olunmuşlar. Hər bir tikilinin əsas tikinti materialları daş ya kərpic olduğu kimi bütün canlıların da tikinti materiallarından birini və əsasını hüceyrə təşkil edir. Bəzi canlılar tək, digərləri isə çoxlu hüceyrələrdən təşkil olunmuşlar. Hər bir hüceyrə xaricdən çox incə bir qabıqla ya divarla əhatə olunur ki, buna bitki mənşəyli hüceyrələrdə qılaf, heyvan mənşəyli hüceyrələrdə isə membran deyilir. Hüceyrənin daxilində və mərkəzində onun nüvəsi yerləşir. Bu halı ərik ya şaftalı meyvəsi ilə müqayisə etmək olar.vNüvədə hüceyrənin bütün iş planlanları cəmləşmişdir. Bu planlara genlər deyilir. Amma elə hüceyrələr vardır ki onlarda nüvələr olmur. Belə ki insanın qan hüceyrələrindən olan yetişmiş eritrositlərin nüvəsi olmur. Elə bakteriyalar vardır ki, onlarda da nüvə olmur genlər sərbəst şəkildə hüceyrənin daxilindəki plazma adlanan möhtəviyyata qarışmış olurlar.

Mərhəmət

1992-ci il fevralın 25-dən 26-na keçən gecə Ermənistan Silahlı Qüvvələri Rusiyanın 366-cı motoratıcı alayının iştirakı ilə Xocalı şəhərini işğal edərkən, etnik azərbaycanlılara qarşı baş vermiş soyqırım. Qətlə yetirilənlərin sayı 613 nəfər, bunlardan 63 uşaq, 106 qadın və 70 qoca olmuşdur. 8 ailə tam məhv edilmiş, 25 uşaq hər iki, 130 uşaq isə bir valideynini itirmiş, 487 yaralının 76-sı uşaqlar olmuş, 1275 nəfər əsir alınmış, 150 nəfər itkin düşmüşdür. Bu faciə Dağlıq Qarabağ münaqişəsi zamanı baş vermiş ən dəhşətli hadisələrdən biridir.

Kateqoriyalar

Əlaqəli portallar