Hacı Yusifli məscidi
| Hacı Yusifli məscidi | |
|---|---|
 | |
 | |
| 39°45′44″ şm. e. 46°45′18″ ş. u. | |
| Ölkə |  Azərbaycan |
| Şəhər | Şuşa |
| Yerləşir | Q.İsmayılov küçəsi |
| Aidiyyatı | Şuşa Dövlət Tarix-Memarlıq Qoruğu |
| Tikilmə tarixi | XVIII əsr |
| Üslubu | Arran memarlıq məktəbi |
| Vəziyyəti | naməlum |
UNESCO Ehtiyat Siyahısı | |
| Tipi | Mədəni |
| Kriteriya | i,iv,v,vi |
| Təyin edilib | 2001 |
| İstinad nöm. | 1574 |
| Dövlət | Azərbaycan |
| Region | Avropa |
| İstinad nöm. | 5089 |
| Kateqoriya | Məscid |
| Əhəmiyyəti | Yerli əhəmiyyətli |
| | |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Hacı Yusifli məscidi — Şuşanın Hacı Yusifli məhəlləsində yerləşir. XVIII-XIX əsrdə tikildiyi güman edilir. Memarı Memar Kərbalayi Səfixan Qarabağidir.
Haqqında[redaktə | mənbəni redaktə et]
Məscid Şuşanın Hacı Yusifli məhəlləsinin Qasım bəy Zakir və Q. İsmayılov küçələrinin kəsişdiyi nöqtədə tikilmişdir.[1] Hacı Yusifli məhəlləsi Şuşanın qədim məhəllələrindən biridir. Məscid XIX əsrdə Şuşada fəaliyyət göstərən 19 məsciddən biri olmuşdur.[2][3]
Şuşanın məşhur bulaq suyunu xalqın istifadəsinə təqdim edən məscidin yanında Hacı Yusifli bulağı vardır.
Hacı Yusifli məscidi Şuşanın digər məşhur abidələrindən olan Yuxarı Gövhər Ağa Məscidi, Aşağı Gövhər Ağa Məscidi, Yeni Məhəllə, Mamay Məscidi, Saatlı Məscidi, Köçərli Məscidi, Ağa Qəhrəman karvansarası, Şirin Su hamamı, Mehmandarovların, Zöhrabbəyovların, Xurşudbanu Natəvanın evləri ilə birlikdə Şuşanın işğalından əvvəl ümumi restavrasiyadan keçmişdilər, lakin 2020 ilinə qədər davam edən işğal bu tarixi əsərlərin böyük təxribat görməsinə səbəb olmuşdur. Məscid Şuşa Dövlət Tarix-Memarlıq Qoruğunun ən dəyərli abidələri arasında idi.[4][5]
Lakin 30 illik erməni işğalı məscidin böyük ziyan görməsinə səbəb olmuşdur. İşğal dövrü sonra çatdıqdan sonra tarixi abidələrin restavrasiyasına yenidən başlanılmışdır.
Memarlıq üslubu[redaktə | mənbəni redaktə et]
XIX əsrdə tikilmiş Hacı Yusifli məscidinin ümumi girişi qeyri-simmetrik həll edilmiş baş fasad pəncərələr və qapı açırımından ibarət olmuşdur. Buna baxmayaraq həmin açırımları örtən aypara şəkilli tağbəndlər və bu tağbəndlərin yuxarısında qoyulmuş bir neçə daş kitabə xüsusi zövqlə işlənmişdir. Hacı Yusifli məscidinin də ümumi zalında qadınlar üçün ibadət otağı inşa edilmiş və bura daxil olmaq üçün ümumi giriş qapısı yanından ayrıca qapı qoyulmuşdur. Həmin qapının içəri astanasından başlayan pilləkənlər birbaşa qadınlar bölməsinə qalxır. Ümumi giriş qapısının üst tərəfində qoyulmuş bir cüt pəncərə isə həmin bölməni kifayət qədər təbii işıqla təmin edir. Bu məscidin sütunsuz ibadət zalını baş və yan fasadda düzülmüş pəncərələr işıqlandırır. Məscidin dördyamaclı dam örtüyündə azançı üçün "güldəstə" quraşdırılmışdır. Hacı Yusifli məscidinin qarşısındakı meydanın yüksək zövqlə bəzədilmiş sərin sulu bulaq bəzəyir. Həmin bulağın da bütün bədii həlli ilə məscid memarlığı arasında uyğunluq hiss olunur. Odur ki burada hər iki inşaat obyektinə bir kompozisiya kimi baxılır.[6]
İstinadlar[redaktə | mənbəni redaktə et]
- ↑ "Ministry of Tourism - Haji Yusifli mosque". 27 February 2012 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 17 August 2010.
- ↑ "SHUSHA. Geography". 14 February 2010 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 17 August 2010.
- ↑ "ŞUŞA HƏSRƏTİ". 12 May 2010 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 17 August 2010.
- ↑ "Средневековые памятники Карабаха". 27 July 2011 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 17 August 2010.
- ↑ "MIDDLE AGES GARABAGH MONUMENTS". 6 July 2011 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 17 August 2010.
- ↑ "Hacı Yusifli məscidi". 2021-03-26 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2020-08-24.
