Amerika Samoası

Amerika Samoası
American Samoa
Bayraq[d] Gerb
«Samoa, Let God Be First, Sāmoa, Muamua Le Atua»
Rəsmi dilləri	ingilis dili
Paytaxt	Paqo Paqo
prezident	Co Bayden
qubernator	Lolo Matalasi Moliqa [3.I.2013 ~]
Sahəsi	Dünyada 214-cü
• Ümumi	199 km²
• Su sahəsi (%)	86,84 %[1]
Əhalisi
• Əhali	55 min nəfər (206-cı)
• Siyahıyaalma (1.IV.2010)	55 519 nəf.
• Sıxlıq	275 nəf./km²
ÜDM (AQP)
• Ümumi	575 million dollar (214-cü)
• Adambaşına	8 000 dollar (133-cü)
Valyuta	ABŞ dolları
İnternet domeni	.as
ISO kodu	AS
BOK kodu	ASA
Telefon kodu	+1684
Saat qurşaqları	UTC−11:00
Nəqliyyatın yönü	sağ[d]
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Amerikan Samoası (Samoaca: Amerika Sāmoa və ya Sāmoa Amelika) — Sakit okeanın cənubunda yerləşən ada ölkəsidir. Paytaxtı Paqo Paqo şəhəridir. Ən böyük və inkişaf etmiş adası isə Tutuila adasıdır.

== Adın etimologiyası ==Samoa xalqinin adi ile resmlewmiwdir.

Tarix[redaktə | mənbəni redaktə et]

Avropalılar buranı kəşf etməzdən əvvəl Manua Adaları yerli tayfalar tərəfindən idarə edilirdi. 1722-ci ildə hollandiyalı dənizçi Yakob Roqqeveen Manua Adalarını kəşf edir. 1768 və 1787-ci illərdə bu adalara səyahət etmiş fransalı səyyahlardan 11-i öldürüldü. Sonralar bu adalar qaçaq dənizçilər və məhkumlar üçün sığınacaq olur. London Missioner Cəmiyyətinin missionerləri 1830-cu ildə bu adalara gəldilər. Missionerlərin təsiri artdıqca Tatuila ve Manua adalarına gələn xristian missionerlərin sayı da artır.

1889-cu ildə ABŞ, İngiltərə və Almaniya Samoanın bitərəf zona olması barədə birgə müqavilə imzalayır və adalar bu üç dövlətin protektoratına verilir.

Fiziki-coğrafi xarakteristika[redaktə | mənbəni redaktə et]

== İnzibati ərazi bölgüsü ==Tatuila ve Manula erazi idareetme merkezlerinden ibaretdir.

== İqtisadiyyat ==Bolgenin fiziki cografi ve siyasi xarakterine uygun ada dovletinin iqtisadiyyati leng inkiwaf edir.ABS dovletinin iqtisadiyyatindan asilidir.

Əhali[redaktə | mənbəni redaktə et]

== Dil ==esas dovlet dili ingilis dilidir.yerli xalq samoa dilindede ve hemcinin adada chin dilindede daniwilir.

Din[redaktə | mənbəni redaktə et]

== Mədəniyyət ==Xristianliq,yerli enenevi dinler,qismen buddizm dinleri var.

İdman[redaktə | mənbəni redaktə et]

11 aprel 2001-ci ildə Avstraliyaya 31–0 hesabı ilə məğlub olan Amerikan Samoasının Millî Futbol Komandası, dünya futbol tarixinə bir maçda ən çox qol yeyən komanda kimi daxil olmuşdur.

Elm[redaktə | mənbəni redaktə et]

== Təhsil ==ABS dovletinin merkezi tehsil sistemine uygun inkiwaf etmekdedir.

== Səhiyyə ==sistemi ABS dovletinin sehiyye sistemine merkezlewdirilmiw wekilde inkiwaf etmekdedir.

== Mətbəx ==yerli leziz kelamlarla dolu metbexi var.turistleri bu baximdanda celb edir.

KİV[redaktə | mənbəni redaktə et]

== Nəqliyyat ==da avtomobillerden cox istifade edilmir.daha cox motosiklet ve velosipetlerden istifade olunur.az sayda mawin surene rast gelmek olar adada.

Siyasət[redaktə | mənbəni redaktə et]

Amerikan Samoasının idarəetmə forması (icraedici, qanunverici və məhkəmə orqanları) ABŞ-nin idarə etmə sisteminə çox oxşardır. Hökumətin başçısı seçki ilə müəyyən edilir. 1977-ci ilə kimi başçı ABŞ-nin Daxili İşlər Nazirliyi tərəfindən təyin olunurdu. Qanunverici orqanı Senat və Nümayəndələr Palatasından ibarətdir. Senat 15 ərazi vahidindən dörd il müddətinə Samoa adətlərinə uyğun seçilən 18 deputatdan ibarətdir. Nümayəndələr Palatası seçki ilə seçilən 21 üzvdən ibarətdir. Swains Adası əhalisinin seçki hüququ yoxdur.

Silahlı qüvvələr[redaktə | mənbəni redaktə et]

Şəkillər[redaktə | mənbəni redaktə et]

silahli quvveleri yoxdur,yerli polis quvveleri ve ABSin herbi deniz quvveleri ve quru qowun desteleri asili dovleti muhafize edir.

İstinadlar[redaktə | mənbəni redaktə et]

Xarici keçidlər[redaktə | mənbəni redaktə et]